113
حکمت نامه جوان

4 / 3

انواع دوستان

۱۴۶.مسند ابن حنبل ـ به نقل از مُعاذ بن جبل ـ :پيامبر خدا فرمود : «در آخِرْ زمان ، مردمانى خواهند آمد كه در ظاهر ، برادرى مى كنند و در پنهانى ، دشمنى» .
گفته شد : اى پيامبر خدا! چنين چيزى چگونه است؟
فرمود : «به خاطر ميل برخى از آنان به برخى ديگر و ترس برخى از آنان از ديگرى» .

۱۴۷.امام على عليه السلام :دوستان تو سه گروه اند و دشمنان تو نيز سه گروه . دوستان تو عبارت اند از : دوست تو ، دوستِ دوست تو ، و دشمنِ دشمن تو . و دشمنان تو عبارت اند از : دشمن تو ، دشمنِ دوست تو ، و دوست دشمن تو .

۱۴۸.امام باقر عليه السلام :مردى در بصره در حضور امير مؤمنان به پا خاست و گفت : اى امير مؤمنان! درباره برادرى برايمان صحبت كن .
فرمود : «برادران ، دو دسته اند : برادران مورد اعتماد و برادران ظاهرى . برادران مورد اعتماد ، [به منزله] دست و بال و خانواده و ثروت هستند . ۱ اگر مورد اعتمادِ برادرت هستى ، برايش از جان و مال ، مايه بگذار و با هر كسى او دوست است ، دوست باش و با هر كه دشمن است ، دشمن باش ، رازها و عيب هايش را بپوشان و خوبى هايش را آشكار كن . بدان ، اى پرسشگر! چنين برادرانى از گوگرد سرخ ، ۲ ناياب ترند .
و امّا دوستان ظاهرى ، پس [بدان كه] تو لذّت خود را از آنان مى برى . پس آن را از آنان مَبُر و بيش از اين ، از درونشان مخواه و هر مقدار با تو با گشاده رويى و شيرين زبانى برخورد كردند ، تو نيز چنان كن» .

۱۴۹.امام صادق عليه السلام :برادران ، سه گروه اند . دسته اى از آنان ، مانند غذايند كه هميشه بدان ، نياز است و آن ، خردمند است . دسته دوم ، مانند بيمارى و آفت است و آن ، نادان است . گروه سوم ، مانند داروست و آن ، حكيم است .

1.اينها كنايه است از اين كه : چنين برادرانى ، همانند دست و بال و مال انسان ، همواره در اختيار اويند و از او مشكل گشايى مى كنند . م .

2.گوگرد سرخ، به غايتْ كمياب است (ر . ك : لغت نامه دهخدا ، ذيل «كبريت اَحمر») .


حکمت نامه جوان
112

4 / 3

أنواعُ الأَصدِقاءِ

۱۴۶.مسند ابن حنبل عن معاذ بن جبل عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله :يَكونُ في آخِرِ الزَّمانِ أقوامٌ إخوانُ العَلانِيَةِ أعداءُ السَّريرَةِ . فَقيلَ : يا رَسولَ اللّهِ ، فَكَيفَ يَكونُ ذلِكَ ؟ !
قالَ : ذلِكَ بِرَغبَةِ بَعضِهِم إلى بَعضٍ ، ورَهبَةِ بَعضِهِم إلى بَعضٍ . ۱

۱۴۷.الإمام علي عليه السلام :أصدِقاؤُكَ ثَلاثَةٌ وأعداؤُكَ ثَلاثَةٌ ، فَأَصدِقاؤُكَ : صَديقُكَ ، وصَديقُ صَديقِكَ ، وَعَدُوُّ عَدُوِّكَ . وأعداؤُكَ : عَدُوُّكَ ، وعَدُوُّ صَديقِكَ ، وصَديقُ عَدُوِّكَ . ۲

۱۴۸.الإمام الباقر عليه السلام :قامَ رَجُلٌ بِالبَصرَةِ إلى أميرِالمُؤمِنينَ عليه السلام فَقالَ : يا أميرَ المُؤمِنينَ ، أخبِرنا عَنِ الإِخوانِ؟
فَقالَ: الإِخوانُ صِنفانِ: إخوانُ الثِّقَةِ، وإخوانُ المُكاشَرَةِ. ۳ فَأَمّا إخوانُ الثِّقَةِ فَهُمُ الكَفُّ ، وَالجَناحُ ، وَالأَهلُ ، وَالمالُ . فَإِذا كُنتَ مِن أخيكَ عَلى حَدِّ الثِّقَةِ فَابذُل لَهُ مالَكَ وبَدَنَكَ ، وصافِ مَن صافاهُ ، وعادِ مَن عاداهُ ، وَاكتُم سِرَّهُ وعَيبَهُ ، وأظهِر مِنهُ الحَسَنَ . وَاعلَم أيُّهَا السّائِلُ أنَّهُم أقَلُّ مِنَ الكِبريتِ الأَحمَرِ .
وأمّا إخوانُ المُكاشَرَةِ فَإِنَّكَ تُصيبَ لَذَتَّكَ مِنهُم ، فَلا تَقَطَعَنَّ ذلِكَ مِنهُم ، ولا تَطلُبَنَّ ما وَراءَ ذلِكَ مِن ضَميرِهِم ، وَابذُل لَهُم ما بَذَلوا لَكَ مِن طَلاقَةِ الوَجهِ وحَلاوَةِ اللِّسانِ . ۴

۱۴۹.الإمام الصادق عليه السلام :الإِخوانُ ثَلاثَةٌ : فَواحِدٌ كَالغِذاءِ الَّذي يُحتاجُ إلَيهِ كُلَّ وَقتٍ فَهُوَ العاقِلُ ، وَالثّاني في مَعنَى الدّاءِ وهُوَ الأَحمَقُ ، والثّالِثُ في مَعنَى الدَّواءِ فَهُوَ اللَّبيبُ . ۵

1.مسند ابن حنبل : ج ۸ ص ۲۴۴ ح ۲۲۱۱۶ .

2.نهج البلاغة : الحكمة ۲۹۵ .

3.كاشره : إذا ضحك في وجهه وباسطه (النهاية : ج ۴ ص ۱۷۶) .

4.الكافي : ج ۲ ص ۲۴۸ ح ۳ .

5.تحف العقول : ص ۳۲۳ .

  • نام منبع :
    حکمت نامه جوان
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    پیوند معرفی کتاب :
    /post/43078/
    لینک خرید :
    http://shop.darolhadith.ir/home/52-%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C.html
تعداد بازدید : 40777
صفحه از 463
پرینت  ارسال به