على عليه السلام در تبيين اوصاف شخص باايمان مى فرمايد:

۰.تَراهُ بَعيدا كَسَلُهُ دائِما نَشاطُهُ . ^۱

۰.او (مؤمن) را چنان مى بينى كه كسالت از وى دور، و نشاط او هميشگى است.

روزى امام صادق عليه السلام از شخصى به نام سليمان بن جعفر پرسيد كه «فَتى» نزد شما كيست؟» .
گفت : ما به جوان ، «فَتى» مى گوييم.

۰.امام عليه السلام فرمود:أما عَلِمتَ أنَّ أصحابَ الكَهفِ كانوا كُلُّهُم كُهولاً فَسَّماهُمُ اللّهُ فِتيَةً بِإِيمانهِمِ؟! يا سُلَيمانُ! مَن آمَنَ بِاللّهِ وَاتَّقى فَهُوَ الفَتى . ^۲

۰.مگر نمى دانى كه اصحاب كهف ، همگى ميان سال بودند، امّا خداوند به سبب ايمانشان ، آنان را «فتية (جوانان)» ناميد؟ اى سليمان! هر كه به خدا ايمان آورد و تقوا پيشه كند ، جوان [واقعى] است».

انسان هاى شايسته ، در دوران پيرى ، به رغم ناتوانى قواى جسمانى ، به قوّت انديشه و شادابى جان آنها افزوده مى شود و همان گونه كه در كلام على عليه السلام آمده است:

۰.إذا شابَ العاقِلُ شَبَّ عَقلُهُ . ^۳

۰.خردمند ، چون پير شود، عقلش جوان مى گردد.

نمونه روشن اين گونه سالخوردگان در عصر حاضر، امام خمينى قدس سره است كه با انديشه جوان و جان نيرومند و شاداب خود، نه تنها جوانان ايران ، بلكه جوانان مسلمان را در سطح جهان به خود جذب كرد.

رهنمودهاى اسلام درباره جوانان

حكمت نامه جوان ، رهنمودهاى حكيمانه قرآن و احاديث اسلامى درباره جوانان را در

توجيه است . ^۱

مراحل زندگى از نگاه قرآن

قرآن كريم ، مراحل زندگى انسان را از نظر توانمندى به سه دوره ، تقسيم كرده است:
«اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكُم مِن ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفا وَشَيْبَةً يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَهُوَ الْعَلِيمُ الْقَدِيرُ.^۲خدا ، همان كسى است كه شما را آفريد ، در حالى كه ناتوان بوديد . آن گاه ، پس از ناتوانى قوت بخشيد و سپس ، بعد از توانمندى، ناتوانى [و پيرى] قرار داد . او هر چه بخواهد ، مى آفريند ، و هم اوست داناى توانا» .
دوران هاى سه گانه زندگى ، در آيه اى ديگر ، چنين آمده است:
«ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخا.^۳سپس شما را به صورت نوزادى [از شكم مادر] بيرون مى فرستد، تا به كمال نيرومندى خود برسيد، سپس تا پير شويد».
دوران جوانى ، همان دوران قوّت و كمال نيرومندى است و تا هر زمان كه توانمندى انسان تداوم داشته باشد، جوان خواهد بود.
نكته ظريفى كه در اين جا قابل تأمّل است ، اين كه اسلام ، در رهنمودهاى حكيمانه خود ، رمز تداوم جوانىِ جان و انديشه را در چهارده قرن پيش به جامعه بشر ، عرضه كرده است.

رمز تداوم جوانىِ جان

يكى از برجسته ترين آثار جوانى، شادابى و نشاط است . از نظر اسلام، باورهاى صحيح و كردارهاى نيك ، رمز تداوم نشاط و شادابى جوانى است . از اين رو ، امام