كند، و انتخاب شهادت با علم به وقت و چگونگى آن ، فضيلتى است كه جز پيشوايان بزرگ الهى و خواص اصحاب آنان، آن را برنمى تابند.
هر چند نديدم كسى اين پاسخ را ارائه كرده باشد ؛ امّا به نظر مى رسد كه اين بهترين سخن در توجيه پيشگيرى نكردن امامان اهل بيت عليهم السلام از شهادت خود با علم به چگونگى آن است كه با دلايل عقلى و نقلى ۱ نيز تأييد مى شود . اكنون متن پاسخ شيخ مفيد و علّامه طباطبايى ـ رضوان اللّه تعالى عليهما ـ را براى مزيد اطلاع پژوهشگران در اين جا مى آوريم.
پاسخ شيخ مفيد
علّامه مجلسى روايت كرده است كه: در كتاب المسائل العُكبَرية از شيخ مفيد سؤال شده است : نزد ما اجماعى است كه امام مى داند چه خواهد شد . پس چرا امير مؤمنان به مسجد رفت، با آن كه مى دانست كشته مى شود و قاتل و زمان كشته شدن را هم مى دانست؟ و چرا حسين بن على عليهماالسلام به كوفه رفت، با آن كه مى دانست آنان يارى اش نمى كنند و او در اين سفر كشته مى شود؟ و چرا وقتى محاصره اش كردند و مى دانست كه آب را به روى او بسته اند و اگر چند ذراع زمين را حفر كند ، آب مى جوشد ، ولى زمين را نكَند و به ضرر خويش كمك كرد تا از تشنگى جان باخت؟ و چرا امام حسن عليه السلام با معاويه قرار داد بست و حكومت را به او سپرد، با آن كه مى دانست او پيمان مى شكند و به عهد خود وفا نمى كند و شيعيان پدرش را مى كشد؟
شيخ مفيد جواب داد : امّا پاسخ اين كه «امام مى داند چه پيش خواهد آمد»، اجماع ما بر خلاف آن است و چنين سخنى مورد اجماع شيعه نيست . اجماع شيعه بر اين
1.روايتى كه از حسن بن جهم از امام رضا عليه السلام نقل شد ، بنا بر آن كه «لكنّه خير» خوانده شود ، مى تواند از مؤيّدات اين پاسخ باشد.
