فى دينٍ لا رُكوعَ فيهِ وَ لا سُجودَ» ۱ را ناظر به اين نكته دانست كه همه دينهاى توحيدى، صاحب آيين نمازند.
نماز در روزگار آدم عليه السلام
آدم عليه السلام به عنوان نخستين انسان و اوّلين پيامبر خدا، از موهبت نماز به عنوان كليد پيوند با خدايش برخوردار بوده است. روايت امام صادق عليه السلام در باره اوقات نماز آدم عليه السلام ۲ و نيز توبه وى در عصر روز عرفه پس از اقامه نماز عصر، ۳ نشان دهنده آن است كه نماز از زمان آدم ابو البشر عليه السلام مطرح بوده است.
نماز در روزگار ادريس عليه السلام
ادريس عليه السلام به عنوان سرسلسله عالمان و مدرّسان جهان بشريت، بخشى از دانشهاى مورد نياز بشر را بنيان نهاد. او را به عنوان نخستين ستارهشناس و نيز مبتكر سالشمارى و علم حساب مىشناسند ۴ و محتمل است كه از اين علوم براى محاسبه اوقات نماز و شايد قبلهشناسى بهره مىبرده است. افزون بر اين ، امام صادق عليه السلام در بيان فضيلت مسجد سهله در كوفه، آن جا را خانه و محل نماز ادريس عليه السلام دانسته است. ۵
نماز در روزگار نوح عليه السلام
نوح عليه السلام قديمىترين پيامبر اولو العزم است و دين او به عنوان شريعتى مستقل و با آموزههايى پايدار و ماندگار شناخته مىشود؛ آموزههايى مانند توحيد در عبادت و
1.ر . ك : ج ۲ / ح ۱۰۳۸ .
2.ر.ك : ح ۱ .
3.ر . ك : تفسير القمى : ج ۱ ص ۴۴ .
4.ر . ك : الميزان فى تفسير القرآن : ج ۱۴ ص ۶۵.
5.ر . ك : ح ۲ .