به معناى بزرگداشت است . ۱
راغب نيز گفته است :
و «أكبرتُ الشى ءَ» يعنى : آن چيز را بزرگ ديدم . خداى متعال مى فرمايد : «فَلَمَّا رَأَيْنَهُ أَكْبَرْنَهُ؛۲وچون او را ديدند، بزرگش يافتند» . تكبير ، به همين معنا گفته مى شود و براى بزرگداشت خداوند متعال مى گويند : «اللّه أكبر» و همچنين براى عبادت خدا و حال تعظيم به خود گرفتن در برابر او . ۳
تكبير ، در قرآن و حديث
در قرآن ، واژه «تكبير» ، فقط يك بار به كار رفته است :
«وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَ لَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِى الْمُلْكِ وَ لَمْ يَكُن لَّهُ وَلِىٌّ مِّنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبِيرا .۴و بگو : «ستايش ، خدايى را كه نه فرزندى گرفته و نه در جهاندارى ، شريكى دارد و نه خوار بوده كه [ نياز به ]دوستى داشته باشد» و او را بسيار بزرگ بشمار» .
اين واژه در قرآن و حديث نيز مانند لغت ، به معناى ياد كردن خداوند متعال به بزرگى و عظمت و نيز گفتن «اللّه أكبر» است .
1.لسان العرب : ج ۵ ص ۱۲۶ .
2.يوسف : آيه ۳۱ .
3.مفردات ألفاظ القرآن : ص ۶۹۸ .
4.اسراء : آيه ۱۱۱ . نيز ، ر. ك : بقره : آيه ۱۸۵ ، حج : آيه ۳۷ و مدّثّر : آيه ۳ .