نشستند ۱ و دختران عقيل ۲ و زنان بنى هاشم ، ماتم سرا به پا كردند . ۳
همچنين بايد از عزادارى مردم مدينه به هنگام بازگشت خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله ، ۴ سوگوارى همسران امام عليه السلام ۵ و نيز سوگوارى نمادين امّ البنين براى فرزندانش در بقيع ، ياد كرد . ۶
بر همه اينها بايد مرثيه سرايى و سوگوارى خاندان عبد المطّلب ـ كه همه روزه در سال شهادت و تا سه سال بعد در سال روز شهادت امام حسين عليه السلام در مدينه انجام مى شد ۷ ودر آن ، برخى از صحابيان و تابعيان نيز شركت مى كردند ۸ ـ ، نيز پوشيدن لباس سوگوارى به وسيله اهل بيت امام عليه السلام ۹ وادامه دادن حزن و ماتم تا مرگ ابن زياد ۱۰ وهمراهى كردن برخى از اصحاب و تابعيان ، ۱۱ اضافه نمود .
اين همه ، چنان فضايى را ايجاد نمود كه «توّابين» به وجود آمدند . آنان به هنگام
1.ر . ك : ص ۱۰۹ (فصل چهارم / گريه برخى از صحابه و تابعيان) و ج ۹ ص ۳۷ (بخش دهم / فصل يكم / عبداللّه بن عباس) .
2.ر. ك : ج ۹ ص ۴۱۵ (فصل يكم / سوگوارى در مدينه / هنگام دريافت خبر).
3.ر. ك : ج ۹ ص۴۲۹(فصل يكم / نخستين سياهپوش سوگ امام حسين عليه السلام / زنان بنى هاشم).
4.ر . ك : ج ۹ ص ۴۲۱ (فصل يكم /سوگواري در مدينه / هنگام بازگشت اهل بيت امام:) .
5.الأمالى ، شجرى : ج ۱ ص ۷۵ ، تذكرة الخواصّ : ص ۲۶۵ و ر.ك : همين دانش نامه : ج ۹ ص۴۰۳ (فصل يكم / مرثيه سرايى رباب).
6.ر.ك : ج ۹ص ۴۲۵ (فصل يكم / سوگواري در مدينه/ مرثيه امّ البنين).
7.ر . ك : ج ۹ ص ۴۲۷ (فصل يكم / سوگواري در مدينه / نوحه سرايى سه ساله براى امام حسين عليه السلام).
8.كتاب المجالس و المسائرات : ص ۱۰۳ .
9.ر. ك : ج ۹ ص ۴۲۹ (فصل يكم / نخستين سياهپوش سوگ امام حسين عليه السلام / زنان بنى هاشم).
10.ر. ك : ج ۹ ص ۴۲۷ (فصل يكم / سوگواري در مدينه/ تداوم سوگوارى اهل بيت امام عليه السلام تا كشته شدن ابن زياد).
11.ر. ك : ص ۱۰۹ (فصل چهارم / گريه برخى از صحابه و تابعيان) .
