برنامه ريزى شده و دقيق را پى گرفت . ^۱ حركت امام عليه السلام از رويارويى مسالمت آميز و آرام، تا مواجهه قهرآميز و شكننده و هيجانبار و صريح ، پيش رفت و در اين جهت، از يادكرد حادثه كربلا ، با يادآورىِ عادى و گريستن تا تبيين ابعاد و گستره فاجعه ، استفاده گرديد.
گريه هاى امام عليه السلام گاه بسيار پرسش انگيز بود ، خصوصا به هنگام نگاه كردن به آب و آماده شدن غذا . ^۲ فراوانى و گستره گريه امام عليه السلام نيز چنان بود كه مردم ، به ايشان توصيه مى كردند كه براى حفظ سلامت خود ، كمتر گريه كند ؛ امّا امام عليه السلام با اشاره به عمق فاجعه كربلا و جايگاه اجتماعى و دينى چهره هاى به شهادت رسيده ، از يك سو گريه كردن بر آن عزيزان را امرى لازم و منطقى مى دانست و از سوى ديگر ، ديگران را نيز بِدان ، ترغيب و تشويق مى كرد .
ايشان ، براى شكل دادن بسترى هميشگى ، گريستن بر امام حسين عليه السلام و ياران شهيدش را مايه نجات از عذاب خدا و قرار گرفتن در دايره امن الهى و وارد شدن به بهشت دانست ^۳ و خود نيز ـافزون بر ادامه دادن سوگوارى تا مرگ عبيد اللّه بن زياد و ديگر قاتلان شهيدان كربلا ـ تا پايان عمر ، از آن ، دست بر نداشت . ^۴
بدين ترتيب ، امام زين العابدين عليه السلام در سال هاى پايانى عمر شريفش ، از يك سو پايگاه اجتماعى ، فرهنگى و سياسى والايى يافته بود و از سوى ديگر ياران و پيروان و گسترانندگان فراوانى براى انديشه هاى خود ، پيدا كرده بود. در نتيجه، موضع و