دلايل غير نقلى بر ضرورت وجود امام مهدى عليه السلام - صفحه 4

مرحوم نراقى نكته ديگرى دارد و مى‏فرمايد : لطف به شرطى واجب است كه موانع مفقود باشد و چون انسان به تمام جوانب و لوازم فعل آگاه نيست، اين قاعده كارايى ندارد.۱
در خصوص لطف بودن وجود امام معصوم بايد گفت : وجود امام معصومى كه اختلافات را رفع كند و دستورات خدا را بيان و مردم را رهبرى نمايد، در هر زمانى لطف است و باعث تقرب مردم به خدا مى‏شود و اين مطلب در همه زمان‏ها، از جمله زمان حاضر، صادق است.۲
اگر از اشكالات قاعده لطف، كه در بالا گذشت، صرف نظر كنيم، اين اشكال خودنمايى مى‏كند كه حضور معصوم هم مثل وجودش لطف است؛ پس چرا امام غايب است؟ البتّه مى‏پذيريم كه برخى آثار و بركات امام، مانند امداد مؤمنان و واسطه فيض الهى بودن و ارائه طريق به صورت تكوينى و غير مستقيم در عصر غيبت نيز جارى است. بنا بر اين استدلال فوق، قطع نظر از اشكال قاعده لطف، وجود امام غايب را اثبات مى‏كند؛ زيرا آثار و بركات مذكور انسان‏ها را به خدا و دين نزديك مى‏كند و مصداق لطف است؛ امّا اشكال دليل غيبت همچنان باقى است.
مى‏توان از مطلب مرحوم نراقى، كه ذكر شد، در اين جا استفاده كرد و گفت : هر چند حضور امام نيز مانند وجودش لطف است، با توجّه به وضعيت مردم و شرايط جهان، اين حضور ممكن است با حكمت ديگرى در تعارض باشد و از اين رو اين لطف در اين شرايط بر خدا واجب نيست؛ به گفته خواجه نصير الدين طوسى:
وُجودُه لُطْف و تَصرّفُه لُطفٌ آخر وعَدمُه منّا.۳
وجود امام در ميان مردم لطف است، و تصرّف او (و حضور او) لطف ديگر، و غيبت او مربوط به خود ماست.

1.ر.ك: خط امان در ولايت صاحب الزمان: ص ۱۶۶.

2.ر.ك: همان: ص ۳۶۲.

3.كشف المراد: ص ۳۸۹.

صفحه از 9