مى‏كرد، ^۱ بر پوست، استخوان‏هاى پهن شتر يا گاو (مانند كتف و دنده‏ها)، برگ خرما و يا سنگ‏هاى پهن سفيد مى‏نوشتند ^۲ و نسخه‏اى از آن را در خانه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و نسخه‏اى را نزد خود نگه مى‏داشتند. ^۳ بر اساس گزارشى از زيد بن ثابت، وى پس از فراغت از نوشتن وحى به املاى رسول خدا، نوشته خود را به دستور پيامبر صلى اللَّه عليه و آله براى آن حضرت مى‏خوانده است. ^۴

شمار كاتبان‏

پيامبر صلى اللَّه عليه و آله براى اجراىِ امور ديوانى، ادارى و كتابت وحى ، كاتبان و منشيانى داشت كه منابع مختلف ، در گزارش عده آنان همخوانى ندارند. يعقوبى (بدون تفكيك ميان كاتبان وحى و غير وحى)، آنان را سيزده نفر ^۵ دانسته و برخى ديگر چهارده، ^۶ ابن عساكر 24، ^۷ حلبى 26، ^۸ و برخى 40، ^۹ 42 ^۱۰ ، 43 ^۱۱ و بعضى 45 نفر ^۱۲ ثبت كرده‏اند. ^۱۳ قرائنى در دست است كه همه اين كسان را نمى‏توان كاتب وحى قلمداد كرد و حتى برخى محققان، كاتبان وحى را تنها شش نفر دانسته است. ^۱۴