پنج. روايتى كه به صراحت از نزول دفعى و يكباره قرآن در ماه رمضان بر بيت معمور و سپس نزول تدريجى از آنجا بر پيامبر در بيست سال سخن مىگويد:
نَزَلَ القُرآنُ جُملَةً واحِدَةً في شَهرِ رَمَضانَ إلَى البَيتِ المَعمورِ ، ثُمَّ نَزَلَ في طولِ عِشرينَ سَنَةً .۱
قرآن ، در ماه رمضان ، يكجا به بيت المعمور ، فرو فرستاده شد و سپس در طول بيست سال ، [تدريجاً] نازل گشت .
گفتنى است كه با توجه به مسلّم بودن نزول تدريجى قرآن در غير شب قدر، روشن مىگردد كه مقصودِ روايات يادشده - كه تنها از يك نزول و آن هم در شب قدر ماه رمضان سخن گفته و برخى از آنها نزول را در غير اين ماه نفى كردهاند - نزول دفعى است؛ بدين معنا كه رواياتِ ياد شده از نزولى افزون بر نزول تدريجى خبر مىدهند.
ج - روايات عامّه
روايات اهل سنّت ديدگاه نزول دفعى را تأييد مىكنند و مضمونى بسيار نزديك به روايات اهل بيت عليهم السلام دارند. شمارى از آنها قرآن را مانند ديگر كتب آسمانى داراى نزول دفعى در ماه رمضان مىدانند؛ همچون روايت: جابر بن عبداللَّه انصارى ۲ و روايت واثلة بن الاسقع. ۳ شمارى ديگر، تأكيد دارند كه قرآن دو بار نازل شده است: يكى دفعى در ماه رمضان و ديگرى در طول مدت رسالت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله؛ همچون روايتى كه به ابن عباس مىرسد ۴ و روايتى كه بنا بر آن، قرآن نخست بر بيت العزّه نازل شد و سپس بر پيامبر به مناسبتهاى مختلف و در پاسخ به پرسشهاى مردم:
1.ر . ك : ص ۱۴۴ ح ۱۱۹ .
2.ر . ك : الدرّ المنثور : ج ۱ ص۱۸۹ .
3.ر . ك : الدرّ المنثور : ج ۱ ص ۱۸۹ .
