قرآن و تدبّر در آن، روشن مىشود كه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله در ادّعاى نبوّت صادق بوده است.۱
2. حروف و كلمات سوگند
كلماتى كه در سوگند به كار مىروند، جمله قسم را از ديگر جملهها متمايز مىكنند و در زبانهاى مختلف گوناگون اند. در ادبيات فارسى معمولاً از حرف «به» براى اداى سوگند استفاده مىشود؛ مانند «به خدا» و «به قرآن». واو، باء، تاء، لام،۲ ايم، ام، ايمن۳ و ... در زبان عربى از پركاربردترين كلمات قسم اند كه از ميان آنها واو بسيار در قرآن كريم به كار رفته است؛ مانند سوره شمس كه هفت آيه نخست آن با واو قسم آغاز مىشوند:
(وَ الشَّمْسِ وَ ضُحَل-هَا * وَ الْقَمَرِ إِذَا تَلَل-هَا * وَ النَّهَارِ إِذَا جَلَّل-هَا * وَ الَّيْلِ إِذَا يَغْشَل-هَا * وَ السَّمَآءِ وَ مَا بَنَل-هَا * وَالْأَرْضِ وَ مَا طَحَل-هَا * وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّلهَا .۴
سوگند به خورشيد و تابندگىاش . سوگند به ماه كه در پى خورشيد رود . سوگند به روز چون روشن گرداند . سوگند به شب چون پرده بر آن پوشاند . سوگند به آسمان و آن كه آن را بر افراشت . سوگند به زمين و آن كه آن را گسترد . سوگند به نفسْ و آن كه آن را درست كرد).
3. مقسَمٌبه
مورد سوگند يا مُقْسَمٌبه ، واژهاى است كه معمولاً نزد ياد كننده سوگند ، مقدّس، عزيز و محترم است؛ چنانكه امام صادق عليه السلام فرمودند: خداى سبحان براى آگاه كردن مردم به جايگاه عبرت در مخلوقات، به آنها سوگند ياد مىكند؛ زيرا سوگند، بر بزرگى
1.الاقسام فى القرآن الكريم : ص۱۲.
2.مغنى اللبيب : ج۱ ص۱۱۶ و ۵۹۰؛ شرح ابن عقيل : ج۱ ص ۴۳۹.
3.العين : ج۸ ص۳۸۷؛ الصحاح : ج۶ ص۲۲۲۱ - ۲۲۲۲ ماده «يمن».
4.شمس : آيه ۱ - ۷ .
