اقبال لاهورى

اقبال لاهورى

شاعر (م 1317 ش)

... آن شنيدستى كه هنگام نبرد                       عشق با عقل هوس پرور ، چه كرد؟

آن امام عاشقان ، پورِ بتول               سَرو آزادى ز بُستان رسول

اللَّه اللَّه باى بسم اللَّه ، پدر               معنى ذبحِ عظيم آمد پسر

بهر آن شه زاده خير الملل               دوش ختم المُرسلين ، نِعمَ الجمل

سرخ رو ، عشق غيور از خون او                    سرخىِ اين مصرع از مضمون او

در ميان امّت كيوانْ جناب               همچو حرف «قُل هُوَ اللَّه» در كتاب

موسى و فرعون و شَبّير و يزيد                      اين دو قوّت ، از حيات آيد پديد

زنده حق از قوّت شَبّيرى است                      باطل ، آخر داغ حسرت ميرى است

چون خلافت ، رشته از قرآن گسيخت             حُرّيت را زهر ، اندر كام ريخت

خاست آن سرْجلوه خير الاُمَم                       چون سحاب قبله ، باران در قدم

بر زمين كربلا ، باريد و رفت                        لاله در ويرانه ها كاريد و رفت

تا قيامت ، قطعِ استبداد كرد             موج خون او ، چمن ايجاد كرد

بهر حق در خاك و خون ، غلتيده است                       پس بناى «لا إلَه»[۱]گرديده است

مدّعايش سلطنت بودى اگر              خود نكردى با چنين سامان ، سفر

دشمنان ، چون ريگ صحرا ، «لا تُعَد»              دوستان او به يزدان ، هم عدد

سرّ ابراهيم و اسماعيل بود               يعنى آن اِجمال را تفصيل بود

عزم او چون كوهساران ، استوار                    پايدار و تُندسِير و كامكار

تيغ ، بهر عزّت دين است و بس                    مقصد او حفظِ آيين است و بس

ماسِوَى اللَّه را مسلمان ، بنده نيست                پيش فرعونى سرش افكنده نيست

خون او ، تفسير اين اسرار كرد                      ملّت خوابيده را بيدار كرد

تيغ «لا» ، چون از ميان ، بيرون كشيد              از رگِ ارباب باطل ، خون كشيد

نقش «إلّا اللّه » بر صحرا نوشت                      سطر عنوان را نجات ما نوشت

رمز قرآن ، از حسين آموختيم                      ز آتش او شعله ها افروختيم

شوكت شام و فَر بغداد رفت             سَطوَت غَرناطه هم از ياد رفت

تار ما از زخمه اش لرزان هنوز                      تازه از تكبير او ، ايمان هنوز

اى صبا ! اى پيك دورافتادگان!                      اشك ما بر خاك پاك او رسان.[۲]


[۱]اشاره به اين مصرع معروف خواجه معين الدّين چَشتى است: «حقّا كه بناى لا إله است حسين».

[۲]ديوان اقبال لاهورى : ص ۱۴۳ ـ ۱۴۴ .