پژوهشى در باره مثل‏ هاى قرآن‏ - صفحه 9

چند مبدأ تدبيرى ، اداره شود نظام آن گسيخته مى شود.۱

اَمثال قرآن در روايات‏

ائمه نيز به تدبّر در مثل‏هاى قرآنى اهميت داده و در سخنان و ادعيه خود بدان اشاره كرده‏اند؛ در نقلى از حضرت على عليه السلام چنين آمده است :
كِتابَ رَبِّكم فيكُم: مُبَيِّناً حَلالَهُ وحَرامَهُ ، وفَرائِضَهُ وفَضائِلَهُ وناسِخَهُ ومَنسوخَهُ ، ورُخَصَهُ وعَزائِمَهُ ، وخاصَّهُ وعامَّهُ ، وعِبَرَهُ وأمثالَهُ .۲
كتابِ پروردگارتان را در ميان شما بر جاى نهاد كه بيانگر حلال و حرام او، و واجبات و مستحبّاتش، و ناسخ و منسوخش، و رخصت‏ها و فرمان‏هايش، و خاص و عامّش ، و پندها و مَثَل‏هايش‏

و نيز از آن حضرت است:
نَزَلَ القُرآنُ أَرباعاً: رُبُعٌ فِينا، وَ رُبُعٌ فِى عَدُوِّنا، وَ رُبُعٌ سُنَنٌ وَ الأَمثالٌ، وَ رُبُعٌ فَرائِضٌ وَ أَحكامٌ.۳
قرآن در چهار بخش فرو فرستاده شده است: يك‏چهارم آن در حقّ ما و يك‏چهارم ديگر در حقّ دشمنان ما، و يك‏چهارم آن سنّت‏هاى الهى و مَثَل‏هاى آن است و يك چهارم آن فرايض و احكام است.

در روايتى از پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله آمده است:
إنَّ القُرآنَ نَزَلَ عَلى‏ خَمسَةِ وُجوهٍ: حَلالٍ وَ حَرامٍ وَ مُحكَمٍ وَ مُتَشابِهٍ وَ أَمثالٍ فَأعمَلوا بِالحَلالِ وَ دَعُوا الحَرامَ وَ اعْمَلوا بِالمُحكَمِ وَ دَعُوا المُتَشابِهَ وَ اعتَبِروا بِالأمثالِ .۴
قرآن بر پنج وجه نازل شده است : حلال ، حرام ، محكم ، متشابه و اَمثال ؛ پس به حلال عمل كنيد و حرام را واگذاريد ، و به محكم عمل كنيد و متشابه‏اش را واگذاريد ، و از مثال‏هايش عبرت بگيريد .

1.تسنيم : ج‏۲ ص‏۳۲۷.

2.ر . ك : ص ۱۰ ح ۱۴۴۶ .

3.بحار الأنوار : ج‏۲۴ ص‏۳۰۵.

4.بحار الأنوار : ج‏۸۹ ص‏۱۸۶.

صفحه از 14