پژوهشى در باره نهى از بر زبان آوردن نام امام عصرعليه السّلام
جواز يا حرمت نام بردن از امام مهدى عليه السلام با نام خاصّ ايشان، از مباحث كهن و درازدامن در جامعه علمى شيعه است. اختلاف روايات و حتّى تعارض آنها در اين باره موجب پديد آمدن نظريّههاى متفاوت، و چرايى اين حكم و توجيههاى ذكر شده براى آن در طول تاريخ شيعه، سبب پديد آمدن اقوال متفاوت عالمان، گشته است .
اكنون به اختصار، به بررسى احاديث واقوال عالمان در اين باره مىپردازيم:
1. دستهبندى احاديث موجود
احاديث ناظر به اين مطلب در چند گروه مختلف، دستهبندى مىشوند .
يك. نهى مطلق : گروه اوّل نام بردن از امام مهدى عليه السلام را به طور كلّى و به گونه مطلق، ممنوع شمردهاند . از جمله، حديثى است كه امام صادق عليه السلام مىفرمايد:
صاحِبُ هذَا الأَمرِ ، لا يُسَمّيهِ بِاسمِهِ إلّا كافِرٌ .۱
صاحب اين امر را جز كافر، به نام نمىخواند.
دو. نهى تا زمان ظهور : گروهى ديگر از احاديث، ممنوعيت بردن نام خاصّ امام مهدى عليه السلام را تا زمان ظهور ايشان دانستهاند. احاديث اين گروه، نتيجهاى همانند
1.ر. ك: ص ۲۹۶ ح ۳۸۹ . اين گزارش، داراى دو سند صحيح است . علّامه مجلسى در باره اين متن نوشته است : «در اين متن ، پافشارى زيادى بر ترك نام بردن شده است» . ايشان در ادامه، توجيهاتى براى اين متن ذكر مىكند كه خالى از تكلّف نيست (ر. ك: مرآة العقول: ج ۴ ص ۱۷) .
