ريشه يابى حادثه عاشورا و اشاره به حوادث پس از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله و غصب حقوق اهل بيت عليهم السلام ، در اشعار اين دوره ، تا حدودى به چشم مى خورند . از جمله ، طلايع بن رُزَّيك (م 566 ق) ، وزير فاطميان ، در اشعارش به اين نكته اشاره دارد:

در زير سايه بان سقيفه، پنهان شدآنچه در طَف، آشكار گرديد.^۱

3. تحوّل در چگونگى خونخواهى شهداى كربلا

در دوره هاى گذشته ، عمده حملات و انتقادهاى شاعران ، متوجّه بنى اميّه بود ؛ ولى در اين دوره ، شكل خونخواهى تغيير كرد. برخى از شاعران ، انتقام از بنى عبّاس را مصداق انتقام از دشمنان امام حسين عليه السلام مى دانستند و برخى ، انتقام گرفتن و خونخواهى را به ظهور امام مهدى7 موكول مى كردند. برخى ديگر نيز بزرگىِ مصيبت را چنان بزرگ و سترگ مى دانستند كه در دنيا ، قابل قصاص و انتقام گيرى نيست و معتقد بودند كه تنها، كيفر الهى در قيامت ، مى تواند انتقام ريختن اين خون هاى پاك باشد.

مرحله سوم: قرن هفتم تا پايان قرن نهم هجرى

اين دوره ، از يك سو با كم شدن حرارت حماسه و شور قيام در شعر عاشورايى ـ كه از اواخر مرحله قبل آغاز شده بود ـ ، همراه است و از ديگر سو ، دوره انحطاط و جمود ادبيات عرب است. بدين جهت ، شاعرانى كه نامشان در اين سه قرن ، به عنوان شاعران عاشورايى به ثبت رسيده ، به 36 نفر تقليل مى يابد . ^۲
برخى از شاعران عاشورايى سرشناس اين دوره ، عبارت اند از : ابن ابى الحديد