حضور اَسماء بنت عُمَیس در هنگام ولادت امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام جای تردید است
حضور اَسماء بنت عُمَیس در هنگام ولادت امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام جای تردید است؛ زیرا اسماء ـ که همسر جعفر بن ابی طالب است ـ ، در آن زمان ، به همراه وی در حبشه بوده و در سال هفتم هجری از حبشه به مدینه باز گشت.
همین تردید در ماجراهای دیگری که در سال های نخستین هجرت رُخ داده (مانند: عروسی فاطمه علیهاالسلام) و از حضور اسماء بنت عمیس در آنها خبر داده شد نیز وجود دارد.
در رفع این تردید، برخی احتمال داده اند که شخص مورد اشاره ، اسماء بنت یزید بن سکنِ انصاری است[۱]که به خاطر شهرت اسماء بنت عمیس ، راویان یا ناسخان ، آن حوادث را به وی نسبت داده اند.
نیز گفته شده : این شخص ، سَلمی بنت عُمَیس (خواهر اسماء و همسر حمزه) بوده که در نقل، تصحیف رخ داده است ، بدین گونه که چون اسماء ، مشهورتر بوده ، به او نسبت داده شده یا یکی از روات، اشتباه کرده و دیگران از او پیروی کرده اند .[۲]
امّا به نظر می رسد بانویی که در ولادت امام حسن وامام حسین علیهماالسلام حضور داشته ، سَلمی همسر ابو رافع است و این زن و شوهر ، هر دو ، خدمت گزار پیامبر صلی الله علیه و آله بوده اند . او قابله (مامای) فرزندان فاطمه دختر پیامبر خدا و قابله ابراهیم پسر پیامبر خدا و همان کسی است که تا آخرین لحظات حیات فاطمه زهرا علیهاالسلام در کنارش بود و سپس به همراه امیر مؤمنان علیه السلام و اسماء بنت عمیس ،[۳]در غسل دادن ایشان مشارکت داشته است .[۴]
[۱]ر . ك : كفاية الطالب : ص ۳۰۷؛ كشف الغمّة : ج ۱ ص ۳۷۲ ، بحارالأنوار : ج ۴۳ ص ۱۸۲.
[۲]ر .ك : كشف الغمّة : ج ۱ ص ۳۶۷ .
[۳]تهذيب الكمال : ج ۳۵ ص ۱۹۷ ، الاستيعاب : ج ۴ ص ۴۱۸ ، اُسد الغابة : ج ۷ ص ۱۴۸ .
[۴]الأمالى ، طوسى : ص ۴۰۰ ح ۸۹۳ ، المناقب ، ابن شهرآشوب: ج ۳ ص ۳۶۴؛ مسند ابن حنبل: ج ۱۰ ص ۴۴۶ ح ۲۷۶۸۶ ، البداية والنهاية: ج ۵ ص ۳۲۹ .