سيّد محمّد بن قاسم فشاركى اصفهانى سال ۱۲۵۳ ق (۱۲۱۷ ش) در فشارك اصفهان به دنيا آمد ، از بزرگ ترين شاگردان و از خواصّ ميرزاى شيرازى و استاد حاج شيخ عبد الكريم حائرى است. وى در سال ۱۲۹۱ق، به همراه آية اللَّه شيرازى به سامرّا رفت و پس از رحلت استاد ، با تدريس خود ، حوزه سامرّا را آباد نگه داشت. وى در سال ۱۳۱۶ ق (۱۲۷۷ش) وفات يافت و در يكى از حجرات صحن مقدّس علوى مدفون گرديد .
کرامتی در باره ایشان:
آية اللَّه حاج شيخ مرتضى حائرى از حاج آقا حسن فريد اراكى[۱]نقل كرده اند: زمانى كه حاج شيخ (عبدالکریم حائری) در اراك بودند، مرد فاضلى[۲]از عراق (شايد به عزم زيارت مشهد مقدّس) به اراك آمد كه از شاگردان مرحوم آقاى سيّد محمّد فشاركى و على الظاهر از شاگردان مرحوم آقاى ميرزا محمّدتقى شيرازى بود و با آقاى حاج مصطفى اراكى (پدر حاج آقا حسن فريد اراكى) - كه ايشان هم از علماى درجه اوّل شيعه محسوب مى شد - سابقه دوستى داشتند. ايشان گفته بودند: آقاى سيّد محمّد فشاركى در باره مسئله اى زياد فكر مى نمايند و با مثل آقا ميرزا محمّدتقى - كه اهل دقّت نظر بوده است - هم بحث مى نمايند؛ امّا مشكلش حل نمى شود. در بيابانى در اطراف سامرّا درون حفره اى كه به واسطه سيل ايجاد شده، مى نشيند كه كسى از دور ايشان را نبيند و مزاحمت ننمايد و مشغول تفكّر در آن مسئله مى شود. يكباره مى بيند كه مردى با ظاهرى عربى در جلو ايستاده و به ايشان مى فرمايد: «در باره چه چيزى فكر مى كنى؟».ايشان با حالت ناراحتى از وجود مزاحم و عدم تناسب نقل پيچ و خم هاى علمى براى يك عرب عادى، مى گويد: در باره فلان مسئله فكر مى كنم.
ايشان مى فرمايد: «آيا چنين فكر نمى كنى و چنان اشكال نمى كنى و پس از آن چنين جواب نمى دهى؟» و همه پيچ و خم ها را اشاره مى فرمايد تا مى رسد به همان مشكلى كه سيّد محترم در آن مانده بوده است. مى فرمايد: «عيب آن چنين است» و يا اين كه «منشأ اشكال اين است».
فورى، مسئله حل مى شود و آن شخص، ناپديد مى گردد. اين شخص محترم ، يا خود وجود محترم ولىّ اللَّه اعظم بوده است ، يا يكى از اصحاب و ياران آن بزرگوار.[۳]
[۱]چند سال آخر عمر در قم بودند و درس خارج فقه و اصول داشتند (پانوشت منبع).
[۲]. در صفحه ۹۳ كتاب آمده است: اين مرد فاضل، بنا بر آنچه در حافظه حقير هست، ولى يقين ندارم، آقاى حاج شيخ محمّدرضا قدريجانى بوده است. آقاى شيخ ابو القاسم وافى ، از فضلاى حوزه علميّه قم ، نقل كردند كه: آقاى فريد فرمودند كه همان آقاى شيخ محمّدرضا بوده است.
[۳]سرّ دلبران: ص ۹۱، عنايات حضرت مهدى موعود به علماء و مراجع تقليد: ص ۹۵. نيز، ر.ك: روزنه هايى از عالم غيب.
