(۶)
تحلیل علم غیب پیامبر و امام از دیدگاه قرآن و عترت
شفیعی، نصرالله
كارشناسی ارشد الهیات و معارف اسلامی
دانشگاه قم، دانشكده علوم انسانی
به راهنمائی : معرفت، محمدهادی
۱۳۷۷
۳۳۶ صفحه
كلید واژه : عترت / پیامبر / نگرش / تجزیه و تحلیل / قرآن / امام / فلسفه ما بعدالطبیعه / حدیث
چكیده : اطلاعات غیبی اطلاعاتی هستند كه از طریق حواس بدست نیامده باشند. غیب به طور كلی به مطلق و نسبی تقسیم می‌شود و غیب مطلق آن است كه با حواس آدمی نمی‌گنجد. مفهوم ایمان به غیب ، ایمان به عالم ماوراءالطبیه است . كه در محدوده حواس آدمی نمی‌گنجد. پیامبران و امامان (ع) دارای علم غیب هستند. علم غیب پیامبر اسلام و امامان از سایر پیامبران بیشتر است . علم غیب پیامبر و امام مانند علم خداوند ذاتی نیست و این علم را خداوند به آنها موهبت كرده است . علم غیب پیامبر و امام مطلق نیست بلكه طبق نص قرآن كریم محدودیتهایی دارد. بسیاری از علوم غیبی پیامبر و امامان (ع) بالفعل است و برخی از علوم آنها نیز اداری است . یعنی اگر میخواستند خدا آگاه می‌كرد. زبان روایات و به تبع دیدگاه علما درباره علم غیب پیامبر و امام (ع) یكسان نیست ، گروهی علم امام را ارادی و محدود و گروهی علم امام را نامحدود و حضوری می‌دانند. بر طبق نصوص وارده و روایات تاریخی (بنا به معتبر بودن آنها) علی (ع) و امام حسین (ع) از زمان شهادت خود اطلاع تفصیلی داشته‌اند ولی در مورد سایر امامان می‌توان گفت اطلاع اجمالی داشته‌اند ولی اطلاع تفصیلی آنها مورد اختلاف است . بر اساس یك دیدگاه امامانی كه با خوردن سم از دنیا رفته‌اند هنگام خوردن سم نه توجه نفس داشتند و نه اراده آگاهی یافتن از وجود سم داشته‌اند. ولی اگر میخواستند به اذن خداوند آگاه می‌شدند. امكان آگاهی از غیب برای انسانها (غیر پیامبر و امام) نیز وجود دارد. علم ائمه به احكام دین و شریعت عقلا واجب است ولی علم آنها به امور غیبی عقلا واجب نیست . در این پژوهش در مراجعه مستقیم به قرآن و روایات استفاده شده و دیدگاه علما مورد استفاده و نقد قرار گرفته است .
