مزد برای تبلیغ دین

برای پاسخ، كافى است قدرى در آثار زيانبار درخواست مزد براى تبليغ، تأمّل كنيم :

۱ . از ميان رفتن اخلاص

نخستين ركن اخلاقىِ تبليغ دين ، اخلاص است كه با درخواست مزد براى تبليغ ، اين ركن اساسى صدمه خواهد ديد و مبلّغ ، مصداق كسانى خواهد شد كه امام على عليه السلام درباره آنان فرموده است :

يَطلُبُ الدُّنيا بِعَمَلِ الآخِرَةِ ، وَلا يَطْلُبُ الآخِرَةَ بِعَمَلِ الدُّنيا .[۵]دنيا را با عملى طلب مى كند كه از آنِ آخرت است ، و آخرت را با عملى كه از آنِ دنياست ، طلب نمى كند .

بدين سان ، كسى كه مى تواند اُمور مربوط به زندگى دنيوىِ خود را با انگيزه الهى ، به اُمور اخروى تبديل نمايد ، اينك با درخواست پاداش براى تبليغ ـ كه امرى الهى و معنوى است ـ ، آن را وسيله امرار معاش و تأمين زندگى ـ و به تعبير امام على عليه السلام : دنيا خواهى ـ كرده است . در اين باره ، از امام صادق عليه السلام روايت شده است:

مَنِ احتاجَ النّاسُ إلَيهِ لِيُفَقِّهَهُم في دينِهِم، فَيَسألُهُمُ الاُجرَةَ ، كانَ حَقيقا عَلَى اللّهِ أنْ يُدخِلَهُ نارَ جَهَنَّمَ .[۶]هر كس كه مردم براى فراگيرىِ دينشان به او نيازمند باشند و او از آنان مزد بخواهد ، بر خداوند رواست كه او را در آتش جهنّم در اندازد .

۲ . كاهش اثر تبليغ

با صدمه ديدن ركن اخلاقىِ اخلاص ، اثر تبليغ در سازندگى ديگران ، كاهش مى يابد و گاه به صفر مى رسد ؛ بلكه نتيجه عكس مى دهد ؛ زيرا مردم حق دارند به كسانى كه دين خدا را وسيله تأمين دنياى خود كرده اند ، با ديده اتّهام بنگرند و آنان را ناصح و خيرخواه خود ندانند ، چنان كه عيسى عليه السلام در اين زمينه مى فرمود:

الدِّينارُ داءُ الدِّين، وَ العالِمُ طَبيبُ الدِّينِ ؛ فَإِذا رَأيتُمُ الطَّبيبَ يَجُرُّ الدّاءَ إلى نَفسِهِ فاتَّهِموهُ ، واعلَموا أَنَّه غَيرُ ناصِحٍ لِغَيرِهِ .[۷]دينار ، بيمارىِ دين است و عالم ، طبيب دين . پس اگر طبيبى را ديديد كه بيمارى را به سوى خود مى كشد ، به او بدگمان باشيد و بدانيد كه او خيرخواه ديگرى نيست .

۳ . تحريف ارزش هاى دينى

زيانبارترين اثر «تبليغ در برابر پاداش» ، تحريف ارزش هاى دينى است . هنگامى كه تبليغ به صورت كالا در آيد ، مبلّغ به جاى آن كه نياز مخاطب را در نظر بگيرد ، خواست او را مورد توجّه قرار مى دهد و از اين رو ، سعى مى كند كالاى خود را مطابق ميل وى تنظيم كند و بدين سان ، چه بسا ناگزير شود كه ارزش هاى دينى را تحريف كند تا دنياى خود را تأمين سازد .

از ديدگاه قرآن كريم ، تحريف كتب آسمانى پيشين ، به همين ريشه خطرناك مى رسد كه جمعى از مبلّغان و پيشوايان دينى ، در برابر بهايى اندك ، براى تأمين خواست خداوندان زور و زر ، حقايق دينى را تحريف كرده اند .[۸]