امّا موارد متعدّدى از آنها با روايات مورّخان ديگر (مانند : ابن سعد و دينورى) توافق كلّى دارند و از اين طريق ، تأييد و تقويت مى شوند .
بلاذرى ، گاه نكات ريز و جزئياتى را گزارش مى دهد كه جالب توجّه اند . گفتنى است چاپ اخير اين كتاب، با نام جُمَل أنساب الأشراف منتشر شده است كه كامل تر از چاپ هاى قبلى است . ۱
5. الأخبار الطِّوال
ابو حنيفه احمد بن داوود دينَوَرى (م 282 يا 290 ق) ، از مورّخان ، منجّمان و گياه شناسان دوره عبّاسى و معاصر بلاذرى است . او بيش از بيست تأليف داشته ؛ امّا تنها اثر باقى مانده از او ، كتاب مهمّ تاريخى و كهن الأخبار الطِّوال است كه مى توان آن را يك دوره تاريخ سياسىِ فشرده ايران و عراق از آغاز خلقت آدم عليه السلام تا عصر مؤلّف دانست .
مهم ترين بخش اين كتاب ، به دوره پس از فتح ايران توسط سپاه اسلام تا سال 227 هجرى مربوط است . او به تاريخ پيامبر صلى الله عليه و آله ، كمتر پرداخته و به احتمال فراوان ، نوشته هاى ديگران را در اين باره كافى مى دانسته است . وى در عوض ، رخدادهاى عراق (بويژه اخبار امام حسين عليه السلام ) و عاشورا را با تفصيل بيشتر و بدون جانبدارى فرقه اى و مذهبى ، گزارش كرده است .
او هر چند به دليل نزديكى به دربار عبّاسى ، برخى گزارش هاى مربوط به اهل بيت عليهم السلام را نياورده ، امّا وقايع پس از شهادت امام حسن مجتبى عليه السلام (مانند : بيعت گرفتن براى يزيد ، دعوت كوفيان از امام حسين عليه السلام ، حضور مسلم و شهادت او در كوفه ، حركت امام عليه السلام به سوى عراق و شهادت امام عليه السلام و يارانش) را شرح داده
1.. ر. ك : تأملى در نهضت عاشورا : ص ۲۳ .