خود را مستند كند و آنها را با بهترين سندى كه در اختيار دارد ، ارائه دهد و گاه ، قضاوت و تحليل خود را نيز مى افزايد .
او براى تأليف كتاب سترگ سير أعلام النبلاء ، بسيارى از كتب حديث ، تاريخ ، رجال و انساب را مطالعه كرده و مورد استفاده قرار داده است ، هر چند منبع اصلى او در باره حركت امام عليه السلام از مدينه تا مكّه ، گزارش ابن سعد است و پس از آن ، گزارش عمّار دهنى و نيز برخى گزارش هاى زبير بن بكّار ، دست مايه اصلى اوست .
ذهبى در كتاب بزرگ ديگرش ، تاريخ الإسلام ، نيز در ضمن وقايع سال 61 هجرى ، به شرح حال امام حسين عليه السلام پرداخته ؛ امّا اين شرح حال، به تفصيلِ بحث او در سير أعلام النبلاء نيست . پس از ذهبى ، مورّخان اهل سنّت و شيعه، خود را از مراجعه به كتاب هاى او مستغنى نديده اند .
گفتنى است لحن ذهبى ، نسبت به اُمويان ، در هر دو كتاب ، مانند لحن مِزّى در تهذيب الكمال ، ابن حجر در تهذيب التهذيب ، ابن كثير در البداية و النهاية و ديگر مورّخان شامى ، لحنى جانبدارانه يا دست كم، پرده پوشانه است .

33. البداية و النهاية

ابو الفداء اسماعيل بن عمر بن كثير (701 ـ 774 ق) ، از مورّخان سده هشتم هجرى است . او افزون بر تاريخ ، در حديث و تفسير قرآن نيز علم آموزى كرد و اندوخته هاى خود را در شرح صحيح البخارى و تفسير القرآن الكريم و البداية و النهاية عرضه نمود . محلّ تولّد و زندگى او شام بود و با ابن تَيميّه (م 728 ق) نيز ارتباط داشت . از اين رو ، گزارش هاى او رنگى از جانبدارى از حاكمان اموى شام دارد .
كتاب تاريخى ابن كثير ، البداية و النهاية ، با ارائه نگرش اسلام در باره آغاز و انجام خلقت (بويژه آفرينش انسان) ، آغاز مى شود و سپس وقايع صدر اسلام تا اواخر عمر خود را به ترتيب هر سال، گزارش مى دهد . او كتاب خود را در سه بخش اصلىِ : از آفرينش انسان تا پايان زندگى پيامبر صلى الله عليه و آله ، از وفات پيامبر صلى الله عليه و آله تا عصر مؤلّف، و حوادث