19
ميزان الحكمه ج 01

۲.الكافي عن أبي بصير عن الإمام الباقر أو الإمام الصادق عليهما السلام ، قالَ :قُلتُ لَهُ : أيُّ الصَّدَقَةِ أفضَلُ ؟ قالَ : جُهدُ المُقِلِّ ، أ ما سَمِعتَ قَولَ اللّهِ عز و جل : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» تَرى هاهُنا فَضلاً؟ ۱

۳.الكافي عن جميل بن درّاج عن الإمام الصادق عليه السلام :خِيارُكُم سُمَحاؤُكُم ، و شِرارُكُم بُخَلاؤُكُم ، و مِن خالِصِ الإِيمانِ البِرُّ بِالإِخوانِ وَ السَّعيُ في حَوائِجِهِم ، و إنَّ البارَّ بِالإِخوانِ لَيُحِبُّهُ الرَّحمنُ ، و في ذلِكَ مَرغَمَةٌ لِلشَّيطانِ و تَزَحزُحٌ عَنِ النِّيرانِ و دُخولُ الجِنانِ. يا جَميلُ ، أخبِر بِهذا غُرَرَ أصحابِكَ. قُلتُ : ـ جُعِلتُ فِداكَ! ـ مَن غُرَرُ أصحابي؟ قالَ : هُمُ البارّونَ بِالإِخوانِ فِي العُسرِ وَ اليُسرِ ، ثُمَّ قالَ : يا جَميلُ ، أما إنَّ صاحِبَ الكَثيرِ يَهونُ عَلَيهِ ذلِكَ ، و قَد مَدَحَ اللّهُ عز و جل في ذلِكَ صاحِبَ القَليلِ، فَقالَ في كِتابِهِ : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَـئـكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» . ۲

۴.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لَيسَ البِرُّ بِالكَثرَةِ ؛ و ذلِكَ أنَّ اللّهَ عز و جل يَقولُ في كِتابِهِ : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» ، ثُمَّ قالَ : «وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَـئـكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» ، و مَن عَرَفهُ اللّهُ عز و جل بِذلِكَ أحَبَّهُ اللّهُ ، و مَن أحَبَّهُ اللّهُ ـ تَبارَكَ وَ تعالى ـ وَفّاهُ أجرَهُ يَومَ القِيامَةِ بِغَيرِ حِسابٍ. ۳

۲.الكافىـ به نقل از ابو بصير ـ: به امام [باقر يا صادق عليهما السلام ]گفتم : كدام صدقه برتر است؟ فرمود: «دِهِش بينوا. اين سخن خداى عزّ و جلّ را نشنيده اى كه : «و [ديگران را ]بر خويشتن ، مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند» . آيا در اين جا مازادى مى بينى؟ ۴ » .

۳.الكافىـ به نقل از جميل بن درّاج ـ: امام صادق عليه السلام فرمود : «بهترينِ شما سخاوتمندان شمايند و بدترينتان ، بخيلانتان . از خلوص ايمان است : نيكى كردن به برادران و كوشش براى رفع حوايج آنان . خداوند مهربان ، نيكى كننده به برادران را دوست مى دارد و اين كار ، مايه طرد و خوارى شيطان ، دورى از آتش و ورود به بهشت است . اى جميل! اين را به آگاهى ياران برجسته ات نيز برسان» . گفتم : فدايت شوم! بزرگان از يارانم كيان اند؟ فرمود : «آنان اند كه در سختى و آسايش ، به برادران ، نيكى و كمك مى كنند» . سپس فرمود : «اى جميل! بدان كه اين كار ، براى افراد توانگر ، آسان است ؛ امّا خداوند عزّ و جلّ در اين زمينه ، آن را كه مالِ اندك دارد [و در عين حال ، همان را ايثار مى كند] ، ستوده و در كتاب خود ، فرموده است : «و [ديگران را ]بر خويشتن ، مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند ، و آنها كه از خسّت نفس خويش مصون بمانند ، آنان ، همان رستگاران اند»».

۴.امام صادق عليه السلام :نيكى كردن ، به دِهِش بسيار نيست ؛ چه آن كه خداوند عزّ و جلّ در كتاب خويش مى فرمايد : «و [ديگران را] بر خويشتن ، مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند» . سپس مى فرمايد : «و آنها كه از خسّت نفس خويش ، مصون بمانند ، آنان ، همان رستگاران اند» . كسى كه خداوند عزّ و جلّ اين نكته را به او بشناسانَد ، محبوب اوست و هر كس كه خداوند تبارك و تعالى دوستش بدارد ، در روز قيامت ، مزد و پاداش او را بى حساب و كامل مى دهد.

1.الكافي : ۴ / ۱۸ / ۳.

2.الكافي : ۴ / ۴۱ / ۱۵ .

3.الكافي : ۲ / ۲۰۶ / ۶ .

4.يعنى آيا در آيه ، قيدى در خصوص اين كه مازاد نياز خود را عطا مى كنند ، مى بينى؟ ـ م .


ميزان الحكمه ج 01
18

1

الحَثُّ عَلَى الإيثارِ

الكتاب :

وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ وَ مَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ». ۱

وَ يُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَ يَتِيمًا وَ أَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاءً وَ لاَ شُكُورًا ». ۲

الحديث :

۱.الكافي عن أبان بن تغلب :قُلتُ [لِأَبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام ] : أخبِرني عَن حَقِّ المُؤمِنِ عَلَى المُؤمِنِ . فَقالَ : يا أبانُ ، دَعهُ لا تَرِدهُ . قُلتُ : بَلى ـ جُعِلتُ فِداكَ ! ـ فَلَم أزَل اُرَدِّدُ عَلَيهِ. فَقالَ : يا أبانُ ، تُقاسِمُهُ شَطرَ مالِكَ ، ثُمَّ نَظَرَ إلَيَّ فَرَأى ما دَخَلَني، فَقالَ : يا أبانُ ، أ ما تَعلَمُ أنَّ اللّهَ عز و جل قَد ذَكَرَ المُؤثِرينَ عَلى أنفُسِهِم ۳ ؟ قُلتُ : بَلى جُعِلتُ فِداكَ! فَقالَ : أمّا إذا أنتَ قاسَمتَهُ فَلَم تُؤثِرهُ بَعدُ ، إنَّما أنتَ و هُوَ سَواءٌ ؛ إنَّما تُؤثِرُهُ إذا أنتَ أعطَيتَهُ مِنَ النِّصفِ الآخَرِ. ۴

1

تشويق به ايثار

قرآن :

«و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند . و آنها كه از خسّت نفس خويش ، مصون بمانند ، آنان ، همان رستگاران اند» .

«و خوردنى را ، با وجود دوست داشتن آن ، به بينوا و يتيم و اسير مى خورانند . ما شما را فقط براى خدا اطعام مى كنيم و از شما هيچ پاداش و سپاسى نمى خواهيم» .

حديث :

۱.الكافىـ به نقل از اَبان بن تغلب ـ: [به امام صادق عليه السلام ]گفتم : مرا از حقّ مؤمن بر مؤمن ، آگاه فرما . فرمود : «ابان! اين موضوع را بگذار و از آن ، بگذر» . گفتم : نه ، فدايت شوم . و به ايشان ، اصرار ورزيدم. پس ، فرمود : «اى ابان! [از حقوق مؤمن بر مؤمن ، اين است كه ]دارايى ات را با او به دو نيم ، قسمت كنى» . سپس به من نگريست و چون حالت [اعجاب ]دست داده به مرا ديد ، فرمود : «اى ابان! مگر نمى دانى كه خداوند عزّ و جلّ از ايثارگران ، ياد كرده است؟». ۵ گفتم: چرا، فدايت شوم. فرمود: «هر گاه دارايى ات را با او قسمت كنى ، هنوز ايثار نكرده اى ؛ بلكه تو و او يكسانيد . وقتى ايثار مى كنى كه از نيم ديگر هم به او بدهى» .

1.الحشر : ۹ .

2.الإنسان : ۸ و ۹ .

3.إشارة إلى قوله تعالى : «وَ يُؤْثِرُونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَ لَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» .

4.الكافي : ۲ / ۱۷۲ / ۸ .

5.اشاره است به آيه شريف : «و [ديگران را] بر خويشتن مقدّم مى دارند ، هرچند خودشان نيازمند باشند» .

  • نام منبع :
    ميزان الحكمه ج 01
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    هفتم
تعداد بازدید : 127469
صفحه از 608
پرینت  ارسال به