87

تَأهيلُ الأرضِ لِلمَعيشَةِ

الكتاب:

الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا» . ^۱

الحديث:

۴۹۵.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اللَّهُمَّ رَبَّ السّقْفِ المَرفُوعِ ......... وَ رَبَّ هذِهِ الأرْضِ الَّتي جَعَلْتَها قَراراً لِلأنامِ، و مَدْرَجَاً لِلهَوامِّ و الأنعَامِ و ما لا يُحصى مِمّا يُرى و ما لا يُرى . ^۲

۴۹۶.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلامـ في قول اللّه عزّ و جلّ:«الَّذِى جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا »ـ: جَعَلَها مُلائِمَةً لِطبَائِعكُم مُوافِقةً لِأَجسادِكُم، لَمْ يَجعلْها شَدِيدَةَ الحَمْي و الحَرَارةِ فَتُحرِقَكم، و لا شَديدَةَ البرُودَةِ فتُجمدَكم، و لا شَديدةَ طِيْبِ الريْحِ فَتُصدِعَ هاماتِكُم، و لا شَديدَةَ النّتَنِ فَتُعطِبَكُم، و لا شَدِيدَةَ اللَّينِ كَالمَاءِ فتُغرِقَكُم، و لا شَدِيدَةَ الصّلابَةِ فَتمتَنِعَ عَلِيكُم فِي دُورِكُم و أبنيَتِكُم وَ قُبورِ مَوتَاكُم، و لكِنَّهُ عزّ و جلّ جَعَلَ فِيهَا مِنَ المَتَانَةِ ما تَنتَفِعُونَ بِهِ و تَتَماسَكُونَ وَ تَتماسَكُ عليها أبدانُكُم و بُنيانُكم، و جَعَلَ فيها ما تَنقادُ بِهِ لِدورِكُم وَ قُبورِكُم و كَثِيرٌ مِن مَنافِعكُم، فَلِذلِكَ جَعَلَ الأرْضَ فِرَاشاً لَكُم . ^۳

87

آماده سازى زمين براى زندگى

قرآن:

«آنكه زمين را [همچون] زير انداز شما كرد» .

حديث:

۴۹۵.امام على عليه السلام :اى خداى آسمان برافراشته ......... و اى پروردگار اين زمينى كه آن را جايگاه آرامش مردمان و محلّ رفت و آمد حشرات و چارپايان و آنچه در شمار نمى آيد از آنها كه ديده مى شوند و از آنها كه ديده نمى شوند قرار دادى !

۴۹۶.امام زين العابدين عليه السلامـ درباره گفته خداوند عزّ و جلّ : «آنكه زمين را [همچون ]زير انداز شما كرد» ـفرمود : آن را ملايم طبع شما و موافق با پيكرهايتان قرار داد ، نه آن اندازه گرم و سوزان كه شما را بسوزاند و نه آن قدر سرد كه منجمدتان كند ، نه بوى تندى دارد كه سر درد بگيريد و نه آن قدر بدبو كه هلاكتان گرداند ، نه آن قدر نرم است كه چون آب شما را غرق سازد و نه آن اندازه سخت است كه نتوانيد در آن خانه و ساختمان بسازيد و مرده هايتان را جاى دهيد ؛ بلكه خداوند عزّ و جلّ آن را به اندازه اى محكم ساخت كه از آن سود مى بريد و خود و ساختمان هايتان را نگه مى داريد و آن را به گونه اى قرار داد كه براى خانه ها و قبرهايتان و بسيارى از ديگر منافع در اختيار شماست ، پس از اين روست كه زمين را بستر شما قرار داد .

86

الأرضُ

الكتاب:

وَ الْأَرْضَ بَعْدَ ذلِكَ دَحاهَا * أَخْرَجَ مِنْهَا مَآءَهَا وَ مَرْعَاهَا » . ^۱

اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ قَدِيرٌ وَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَىْ ءٍ عِلْمَا » . ^۲

أَلْقَى فِى الْأَرْضِ رَوَاسِىَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ » ^۳ . ^۴

الحديث:

۴۹۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلامـ مِن خُطبِةٍ يَصِفُ فيها قُدرَةَ اللّهِ جلّ وَ عَلا ـ: أنشَأ الأرضَ فَأمسَكَها مِن غَيرِ اشْتِغالٍ، وَ أرسَاها علَى غَيرِ قَرَارٍ، وَ أقَامَها بغيرِ قَوَائِمَ، وَ رَفعَها بِغَيرِ دَعائِمَ، وَ حَصّنَها مِن الأوَدِ و الإعْوِجاجِ، وَ مَنَعها مِن التَّهافُتِ و الإنفِراجِ، أرسَى أوْتادَها، وَ ضَرَبَ أسْدَادَها ، و اسْتَفَاضَ عُيونَها ، و خَدَّ أوْدِيتَها، فَلم يَهِن ما بَنَاهُ، و لا ضَعُفَ ما قَوَّاهُ . ^۵

86

زمين

قرآن:

«و بعد از آن زمين را گستراند . از آن آب و چراگاه بيرون آورد» .

«خداوند ، كسى است كه هفت آسمان را آفريده است و از زمين نيز همانند آن را ، فرمان او از ميان آنها نازل مى گردد تا بدانيد كه خداوند بر هر كارى توانا است ، و اينكه خداوند بر هر چيز احاطه علمى دارد» .

«در زمين كوهها بيفكند تا شما را نجنباند».

حديث:

۴۹۴.امام على عليه السلامـ در خطبه اى كه قدرت خداوند را توصيف نموده ـفرمود : زمين را ايجاد كرد ، و آن را بدون درد سر نگاه داشت و آن را بر جايى بدون آرامش استوار كرد ، و بدون پايه برپا داشت ، و بى هيچ ستونى آن را برافراشت ، و آن را از كجى نگاه داشت ، و آن را از افتادن و شكافته شدن باز داشت . ميخهاى آن را محكم و سدّهايش را نصب كرد و چشمه هايش را جارى ساخت و رودبارهايش را شكافت . پس آنچه ساخت ، سست نشد و آنچه را نيرومند كرد ، ضعيف نگشت .