126

قِصَرُ الأمَلِ

۷۸۵.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آلهـ لابنِ مسعودٍ ـ: قَصِّرْ أمَلَكَ ، فإذا أصْبَحْتَ فَقُلْ : إنّي لا اُمْسِي ، و إذا أمْسَيْتَ فَقُلْ : إنّي لا اُصْبِحُ ، و اعْزِمْ على مُفارَقَةِ الدُّنْيا ، و أحِبَّ لِقاءَ اللّهِ . ^۱

۷۸۶.عنه صلى الله عليه و آله :و الّذي نَفْسُ مُحمّدٍ بِيَدِهِ ،ما طَرَفَتْ عَيْنايَ إلاّ ظَنَنْتُ أنّ شَفْرَيّ لا يَلْتَقِيانِ حتّى يَقْبِضَ اللّهُ رُوحي . ^۲

۷۸۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَنْ أيْقَنَ أنّهُ يُفارِقُ الأحبابَ، و يَسكُنُ التُّرابَ، و يُواجِهُ الحِسابَ، و يَسْتَغْنِي عَمّا خَلَّفَ، و يَفْتَقِرُ إلى ما قَدَّمَ ، كانَ حَرِيّا بِقِصَرِ الأملِ و طُولِ العَملِ . ^۳

۷۸۸.عنه عليه السلام :خُذْ بِالثِّقَةِ مِنَ العَملِ ، و إيّاكَ و الاغْتِرارَ بالأملِ ، و لا تُدْخِلْ عَلَيْكَ اليومَ هَمَّ غَدٍ ......... و لو أخْلَيْتَ قَلْبَكَ مِنَ الأملِ لَجَدَدْتَ في العَملِ . و الأملُ المُمَثَّلُ في اليومِ ، غَدا أضَرَّكَ في وَجْهَيْنِ : سَوَّفْتَ بِه العملَ، و زِدْتَ بهِ في الهَمِّ و الحُزْنِ . ^۴

۷۸۹.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :تَزَوَّدْ مِنَ الدُّنْيا بِقِصَرِ الأملِ . ^۵

126

كوتاهى آرزو

۷۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به ابن مسعود ـفرمود : آرزويت را كوتاه گردان و چون صبح شد [پيش خود ]بگو: من روز را به شب نخواهم رساند. و چون شب درآمد بگو: من تا صبح زنده نخواهم بود، و بر جدا شدن از دنيا مصمّم باش و ديدار خدا را دوست بدار.

۷۸۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :سوگند به آن كه جان محمّد در دست اوست، هيچ گاه چشم به هم نزدم مگر آنكه پنداشتم هنوز پلكهايم به هم نرسيده خداوند جانم را مى ستاند. ^۶

۷۸۷.امام على عليه السلام :هر كه يقين كند كه از دوستان جدا خواهد شد و در دل خاك خواهد خفت و حساب و كتابى در پيش رو دارد و آنچه بر جاى مى نهد به كارش نخواهد آمد و به آنچه پيش فرستاده نيازمند است، سزاوار است كه رشته آرزو را كوتاه و دامنه عمل را دراز گرداند.

۷۸۸.امام على عليه السلام :كار را بر پايه اى استوار بنه و فريب آرزو را مخور و غم فردا را امروز مخور ......... اگر دل خود را از آرزو تهى مى كردى، هر آينه در عمل جدّيت مى ورزيدى، آرزوى امروز، از دو جهت در فرداى روزگار به تو زيان مى رساند: [اولاً ]به سبب آن عمل را به امروز و فردا مى افكنى و [ثانيا] بر غم و اندوه خود مى افزايى.

۷۸۹.امام باقر عليه السلام :با كوتاه كردن آرزو ، از دنيا
[براى آخرتت ]توشه برگير.

125

آثارُ طولِ الأمَلِ

۷۷۸.الكافي :فيما ناجَى اللّهُ عزّ و جلّ بهِ موسى عليه السلام : يا موسى ، لا تُطَوِّلْ في الدُّنْيا أملَكَ فَيَقْسُوَ قَلْبُكَ ، و القاسِي القلبِ منّي بَعِيدٌ . ^۱

۷۷۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :ما أطالَ عَبْدٌ الأملَ إلاّ أساءَ العَمَلَ . ^۲

۷۸۰.عنه عليه السلام :أكْثَرُ النّاسِ أملاً أقلُّهُمْ لِلموتِ ذِكْرا . ^۳

۷۸۱.عنه عليه السلام :أطْوَلُ النّاسِ أملاً أسْوَأُهُمْ عَمَلاً . ^۴

۷۸۲.عنه عليه السلام :مَنِ اتَّسَعَ أملُهُ قَصُرَ عَمَلُهُ . ^۵

۷۸۳.عنه عليه السلام :أمّا طُولُ الأملِ فَيُنْسي الآخِرَةَ . ^۶

۷۸۴.عنه عليه السلام :مَن يَأمَلُ أن يعيشَ غَدا فإنّهُ يأمَلُ أن يَعيشَ أبَدا ، و مَن يأمَلُ أن يَعيشَ أبَدا يَقْسو قَلْبُهُ و يَرْغَبُ في دُنْياهُ . ^۷

(انظر) وسائل الشيعة : 2/650 باب 24 .

125

نتايج آرزوى دراز

۷۷۸.الكافى :در نجواهاى خداوند با موسى آمده است : اى موسى! در دنيا آرزوى دراز نكن كه دلت سخت مى شود و انسان سخت دل از من بدور است.

۷۷۹.امام على عليه السلام :هيچ بنده اى آرزو را دراز نكرد، مگر آن كه كردار را بد ساخت.

۷۸۰.امام على عليه السلام :كسى كه از همه بيشتر آرزو دارد، از همه كمتر به ياد مرگ است.

۷۸۱.امام على عليه السلام :آرزومندترين مردم، بد كردارترين مردم است.

۷۸۲.امام على عليه السلام :هر كه آرزويش دور و دراز شود عملش كم و كوتاه مى گردد.

۷۸۳.امام على عليه السلام :اما آرزوى دراز، آخرت را از ياد آدمى مى زدايد.

۷۸۴.امام على عليه السلام :هر كه آرزو داشته باشد كه فردا زنده بماند، در حقيقت، آرزوى زندگى جاودان كرده است و هر كه آرزوى زندگى جاودانه داشته باشد، دلش سخت مى شود و به دنيا روى مى آورد.