۱۶۹۳.عنه عليه السلام:مَن بَخِلَ بمالِهِ ذَلَّ، مَن بَخِلَ بِدينِهِ جَلَّ . ^۱

۱۶۹۴.عنه عليه السلام :البُخلُ يُذِلُّ مُصاحِبَهُ ، و يُعِزُّ مُجانِبَهُ . ^۲

۱۶۹۵.عنه عليه السلام :بالبُخلِ تَكْثُرُ المَسَبَّةُ . ^۳

۱۶۹۶.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلام :إنّي لَأستَحي مِن ربّي أنْ أرَى الأخَ مِن إخْواني فأسألَ اللّهَ لَه الجنّةَ و أبْخَلَ علَيهِ بالدِّينارِ و الدِّرْهَمِ، فإذا كانَ يومُ القيامةِ قيلَ لِي : لَو كانتِ الجنّةُ لكَ لَكُنتَ بها أبْخَلَ، و أبخَلَ،و أبخلَ! ^۴

۱۶۹۷.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :إنْ كانَ الخَلَفُ مِن اللّهِ عزّ و جلّ حقّا فالبُخلُ لماذا ؟ ! ^۵

۱۶۹۸.عنه عليه السلام:مَن بَرِئَ مِن البُخلِ نالَ الشَّرفَ . ^۶

۱۶۹۹.الإمامُ الرِّضا عليه السلام :البُخلُ يُمَزِّقُ العِرْضَ . ^۷

۱۷۰۰.الإمامُ الهاديُّ عليه السلام :البُخلُ أذَمُّ الأخلاقِ . ^۸

۱۷۰۱.فقه الرِّضا عليه السلام :رُويَ : إيّاكُم و البُخلَ فإنّهُ عاهَةٌ لا يكونُ في حُرٍّ و لا مؤمنٍ، إنّهُ خِلافُ الإيمانِ . ^۹

۱۶۹۳.امام على عليه السلام :هر كه در مال خود بخل ورزد خوار مى شود و هر كه در دين خود بخل ورزد سربلند مى گردد.

۱۶۹۴.امام على عليه السلام :بخل همنشين خود را خوار مى دارد و كناره گير از خود را ارجمند مى سازد.

۱۶۹۵.امام على عليه السلام :بخل ورزيدن، مايه دشنام بسيار مى شود.

۱۶۹۶.امام زين العابدين عليه السلام :من از پروردگارم شرم مى كنم كه براى برادرى از برادران خود از خداوند بهشت طلب كنم و آنگاه درهم و دينار را از او دريغ دارم؛ زيرا روز قيامت به من گفته خواهد شد : اگر بهشت براى تو بود، هر آينه نسبت به آن بخيل تر و بخيل تر و بخيل تر بودى!

۱۶۹۷.امام صادق عليه السلام :اگر پاداش و عوض دادن خداوند عزّ و جلّ حق است پس ديگر بخل ورزيدن چرا؟

۱۶۹۸.امام صادق عليه السلام :هر كه از بخل برهد به شرافت دست مى يابد.

۱۶۹۹.امام رضا عليه السلام :بخل، آبرو را بر باد مى دهد.

۱۷۰۰.امام هادى عليه السلام :بخل، نكوهيده ترين خوى است.

۱۷۰۱.فقه الرضا عليه السلام :روايت شده : از بخل بپرهيزيد كه بخل آفت است و نه در انسان آزاده و نه در مؤمن يافت نمى شود. بخل با ايمان ناسازگار است.

325

البُخلُ

الكتاب:

(الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبُخْلِ وَ يَكْتُمُونَ ما آتَاهُمُ اللّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ أَعْتَدْنا لِلْكَافِرِينَ عَذَابا مُهِينا) . ^۱

(ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَ مَنْ يَبْخَلْ فَإنَّما يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْما غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثَالَكُمْ) . ^۲

(انظر) النساء : 53 ، الإسراء : 100 ، الحديد : 24 ، القلم : 12 .

الحديث:

۱۶۸۹.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :البُخْلُ جامعٌ لِمَساوئِ العُيوبِ، و هُو زِمامٌ يُقادُ بهِ إلى كلِّ سُوءٍ . ^۳

۱۶۹۰.عنه عليه السلام :البُخلُ عارٌ . ^۴

۱۶۹۱.عنه عليه السلام:البُخلُ جِلْبابُ المَسْكَنَةِ . ^۵

۱۶۹۲.عنه عليه السلام:البُخلُ بالموجودِ سُوءُ الظَّنِّ بالمَعبودِ . ^۶

325

بُخل

قرآن:

«آنان كه بخل مى ورزند و مردم را به بخل فرمان مى دهند و آنچه را كه خداوند از فضل خويش به آنان داده است پوشيده نگه مى دارند. و ما براى كافران عذابى خوار كننده فراهم آورده ايم».

«آگاه باشيد كه شما را دعوت مى كنند تا در راه خدا انفاق كنيد. بعضى از شما بخل مى ورزند و هر كس كه بخل ورزد در حقّ خود بخل ورزيده است ؛ زيرا خدا بى نياز است و شما نيازمنديد. و اگر روى برتابيد به جاى شما مردمى ديگر آرد كه هرگز همسان شما نباشند».

حديث:

۱۶۸۹.امام على عليه السلام :بخل، در بردارنده همه بديها است و افسارى است كه [بخيل] به وسيله آن به سوى هر بدى كشانده مى شود.

۱۶۹۰.امام على عليه السلام :بخل، ننگ است.

۱۶۹۱.امام على عليه السلام :بخل، رداى بينوايى است.

۱۶۹۲.امام على عليه السلام :بخل ورزيدن در آنچه دارى، بدگمانى به معبود است.