توسعه مسجد پیامبر(ص)

مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله مانند مسجد الحرام، توسعه هاى مكرّرى را شاهد بوده است . نخستين توسعه به دست مبارك سازنده آن ،[۱]پيامبر اكرم، در سال هفتم هجرى قمرى صورت گرفت . سپس عمر، به سال ۱۷ ق ، و عثمان به سال ۲۹ ق ، هر يك اندكى از سمت غرب و شمال، به مسجد افزودند .[۲]عثمان از سمت قبله (جنوب مسجد) نيز چند ستون به مسجد افزود و براى مسجد ، محراب ساخت .

در سال ۸۸ ق، عمر بن عبد العزيز به هنگام ولايتش بر مدينه از سوى وليد بن عبد الملك ، شش ستون در شرق و غرب و چهارده ستون در شمال مسجد افزود. سپس مهدى عبّاسى در سال ۱۶۱ ق، ناحيه شمالى مسجد را توسعه داد .[۳]

در زمان سلاطين عثمانى نيز ترميم و تعميراتى انجام گرفت و سلطان عبد المجيد عثمانى، بيشترين توسعه و تعمير و تزيين را انجام داد . اقدامات او از سال ۱۲۶۵ ق ، تا آخر دوره سلطنتش (۱۲۷۷ ق) استمرار داشت .[۴]

در زمان معاصر و در سال هاى ۱۳۷۰ و ۱۴۰۶ ق، توسعه هاى پهناورى را از همه سوى مسجد بجز سمت قبله شاهد بوده ايم كه مساحت مسجد را چند برابر كرده است و علاوه بر اين ، مساحتى هم در بيرون مسجد براى نماز،[۵]مسطّح و سنگ فرش شده است.يادآور مى شويم كه جريان احكام فقهىِ ويژه مسجد پيامبر صلى الله عليه و آله ، در اين زيادت ها، مورد ترديد فقهاست .[۶]

گفتنى است كه مسجد النبى، دو بار طعمه حريق شده است : نخست در سال ۶۵۴ ق، در زمان خلافت المستعصم باللّه عباسى كه به تدريج تعمير شد ، و دوم، در سال ۸۸۶ ق، كه تمام مسجد بجز حُجره شريف پيامبر صلى الله عليه و آله و گنبد، سوخت و به دستور سلطان مَملوكىِ مصر، ملك قايْتباى ، آن را از نو ساختند . اين تجديد بنا در سال ۸۸۸ ق، پايان يافت و در ضمن آن، مسجد از جهت مشرق، اندكى توسعه يافت .[۷]