ابو عبد الملك مروان بن حكم بن ابى العاص قريشى اموى ، پسرعموى عثمان ، در مكّه يا طائف ، زاده شد . مروان ، هيچ گاه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله را نديد ؛ چرا كه پيامبر صلى الله عليه و آله پدر او را به طائف ، تبعيد كرد و او هم با پدرش به طائف رفت .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله او را لعن كرد و در باره او فرمود : «وزغ بن وزغ» و با اشاره به پدرش فرمود : «واى بر امّت من ، از آنچه در صُلب اين مرد است» .
عثمان ، پس از آن كه زمام خلافت را به دست گرفت ، او را با پدرش به مدينه باز گرداند و بسيار تكريمشان كرد مروان در جريان محاصره و قتل عثمان ، در دفاع از عثمان ، مجروح شد و سپس به مكّه گريخت و به اصحاب جَمَل پيوست . امام على عليه السلام از او گذشت ؛ ولى او به معاويه پيوست و در جنگ صفّين ، همراه معاويه بود .
وى در سال ۴۲ ق ، حكمران مدينه شد . او همان كسى است كه مانع دفن امام حسن عليه السلام در كنار قبر جدّش پيامبر خدا صلى الله عليه و آله شد . مروان ، پس از يزيد بن معاويه ، به مدّت نُه يا ده ماه ، حكومت كرد و در سال ۶۵ ق ، به هلاكت رسيد .
