(۴)
راه ها و شیوه هاى مبارزه با تهاجم فرهنگى از دیدگاه قرآن و حدیث
رسولى، حبیب الله
كارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث
دانشكده علوم انسانى دانشگاه تربیت مدرّس
استاد راهنما: دكتر لسانى فشاركى، محمّدعلى
۱۳۷۵
۱۴۹ ص
در این پایاننامه، ابتدا نگارنده به بیان موضوع تهاجم فرهنگى در قرآن مجید و احادیث پیامبر اكرم و امامان معصومعلیهم السلام پرداخته است و به همین منظور، تحقیقى موضوعى در قرآن كریم انجام داده و دو تعبیر كلیدى «صدّ عن سبیل الله» و «إضلال عن سبیل الله» را كه نمایانگر موضوع تهاجم فرهنگى است، در آیات و سیاقهاى قرآنى و نیز روایات و احادیث اسلامى، بررسى و تحلیل كرده است و راههاى مقابله با تهاجم فرهنگى در قرآن و روایات را تبیین نموده و خاطرنشان كرده است كه قرآن مجید، به عنوان كتاب هدایت و مكتب انسانساز، ضمن بیان تفصیلى موضوع تهاجم فرهنگى، به راهها و شیوههاى برخورد و مقابله با آن نیز راهنمایى نموده است. وى ضمن یك نتیجهگیرى كلّى، تنها راه حل مشكل تهاجم فرهنگى را روىآوردن به قرآن حكیم و روایات اسلامى و بهرهگیرى از دستورهاى الهى و تعالیم معصومانعلیهم السلام دانسته است.
این پایاننامه از سه فصل تشكیل شده است.
فصل اوّل در تعاریف و كلّیات است كه خود در چند بخش بررسى مىشود. بخش اوّل، تعریف فرهنگ و تهاجم فرهنگى است. نگارنده، در این بخش با استناد به فرهنگنامهها، واژههاى «فرهنگ» و «تهاجم» را بررسى كرده و كاربرد هر یك را جداگانه و موردى بیان كرده است. سپس تركیب این دو كلمه را در تعاریف و اصطلاحات، خصوصاً موارد استفاده آنها را در سخنان بزرگان و رهبران دینى، روشن ساخته است.
بخش دوم این فصل، درباره سابقه هجوم فرهنگى به جوامع دینى است. نویسنده با استناد به آیات قرآن، سابقه این هجوم را از بدو پیدایش اسلام مىداند.
بخش سوم، در مورد تاریخچه هجوم فرهنگى به جوامع اسلامى است.
بخش چهارم نیز به شناسایى روشها و شیوههاى تهاجم فرهنگى مىپردازد. نویسنده، ۲۸ شیوه را براى پیشبرد تهاجم فرهنگى عنوان مىكند.
بخش پنجم، درباره اهداف تهاجم فرهنگى است. نگارنده، به طور خلاصه، به تعدادى از این اهداف اشاره مىكند و به اختصار، آنها را شرح مىدهد.
فصل دوم، زمینه هاى مبارزه با تهاجم فرهنگى در قرآن و حدیث را برمىرسد. این فصل در بخشهایى مانند: واژهها و تعبیرات كلیدى مربوط به این بحث و موارد كاربرد اصطلاحات مربوط به بحث در احادیث و روایات، سامان یافته است.
فصل سوم به بیان روش ها و شیوه هاى مبارزه با تهاجم فرهنگى در قرآن و سنّت پیامبر اكرم و ائمه اطهار اختصاص دارد. نویسنده در این فصل، تعدادى از روشهاى مقابله را نام برده و درباره هر كدام توضیحاتى نیز داده است. از جمله این روشهاست: رعایت تقواى الهى، رعایت آداب معاشرت اسلامى، آداب نگاه كردن، آداب سخن گفتن، آداب لباس پوشیدن، آداب آرایش كردن، آداب عبادات و اقامه فریضه نماز، پرداخت خمس و زكات و مالیات، امر به معروف و نهى از منكر، مراسم عبادى - سیاسى حج، ترك محرّمات، تسریع در امر ازدواج، رعایت مقرّرات شرع و عرف، پُر كردن اوقات فراغت جوانان، ورزش، بهرهگیرى از ابزارهاى سمعى و بصرى و انتشاراتى به نحو صحیح، اردوهاى مختلف سیاحتى، زیارتى، آموزشى، كسب فضایل اخلاقى و معنوى، ارتقاى فرهنگ جامعه، تربیت نسلى انقلابى و مؤمن، حاكم نمودن ارزشهاى اسلامى در جامعه، هوشیارى و بیدارى در برابر توطئههاى دشمن و شخصیت قائل بودن براى نوجوانان و جوانان.
