115
حدیث ضعیف (نگاهی به رویکرد قدمای شیعه)

عبدالرحمن برخاستند تا آنجا که بسياری از آنها او را زنديق۱ می‌خواندند.

يونس و هواداران وی نيز برای آنکه برای روش کلامی خود پشتيبانی بیابند از امام رضا علیه السلام درخواست می‌کردند روش کلامی آنها را تأييد کنند.۲

در اين میان قميان و بويژه بزرگ آنان ا‌حمد بن محمد بن عيسی اشعری از پيشقراولانِ ستيزه گران با يونس بودند. از میان 10 روايتی۳ که کشّی در نکوهش يونس روايت کرده است _ و در برخی از آنها لعن و طعن يونس نيز به چشم می‌خورد _ در سند 5 روايت قمی‌ها به چشم می‌خورند. از میان اين 5 روايت 4 حديث را احمد بن محمدبن عيسی روايت کرده است که قضا را، از تندترين احاديث نکوهش يونس‌اند. در سند 5 روايت ديگر يعقوب بن يزيد به چشم می‌خورد. نجاشی با آنکه وی را «ثقة» و «صدوق» می‌خواند در شمار کتاب‌های وی از «کتاب الطعن علی يونس» ياد می‌کند.۴

در میان اين روايت‌ها در یک دو روايت مضامین بسیار تند و شدیدی درباره یونس به امام رضا علیه السلام نسبت داده می‌شود.۵ نه تنها برای ما که اکنون اين روايت را می‌خوانيم بلکه برای کشّی نيز در آن روزگار چنين روايت _ و نسبت اين سخن به امام علیه السلام _ پذيرفتنی نبوده است او پس از آنکه روايات نکوهش و لعن يونس را می‌آورد می‌نويسد:

فلینظر الناظر فلیتعجّب من هذه الأخبار التی رواها القمیون فی یونس ولیعلم أنّها لا تصحّ فی العقل و ذلک أن أحمد بن محمد بن عیسی و علی بن حدید۶ قد

1.. رجال الکشّی، ص۴۹۸ _ ۴۹۹. نيز ر. ک: ص۴۸۸ _ ۴۸۹.

2.. همان، ص۴۹۸.

3.. در اينجا تنها روايت‌هايی را که به روشنی نکوهش يا لعن يونس را در بردارند شمرده‌ایم. يک دو روايت ديگر نيز در اين میان هست که چندان صراحتی در نکوهش او ندارند.

4.. رجال النجاشی، ص۴۵۰.

5.. رجال الکشّی، ص۴۹۵ و ۴۹۶.

6.. علی بن حديد از ياران امام کاظم علیه السلام بود او نيز با يونس سر سازگاری نداشت. نک: رجال الکشّی، ص۴۹۶؛ وی پيش از يونس با استاد او هشام نيز مخالف بود: همان، ص۲۷۹.


حدیث ضعیف (نگاهی به رویکرد قدمای شیعه)
114

اين کشمکش‌ها از همان زمان امام صادق علیه السلام گسترش يافت و پيامدهای نه چندان دلنشين خود را به بار آورد. ياران زراره بر پايه همين اختلاف‌ها ديگر شيعیان را کافر می‌شمردند و از آنها بیزاری می‌جُستند. مخالفان آنها نيز همین گونه درباره آنها واکنش نشان می‌دادند.۱

بر پايه حديثی از امام رضا علیه السلام چنين کنش‌ها و واکنش‌هایی از زمان امام سجاد علیه السلام و امامان پس از آن بزرگوار همواره در میان شيعیان به چشم می‌خورد.۲

در روزگار امام رضا علیه السلام جريان تکفير و تفسيق ياران آن بزرگوار به بیشترين اندازه خود رسيد بسياری از شيعیان به سختی به ستيز با ديدگاه‌های کلامی يونس بن

1.. رجال الکشّی، ص۴۹۹: که در حديثی از امام رضا علیه السلام آمده است: «و لقد کان أصحاب زرارة يکفّرون غيرهم و کذلک غيرهم کانوا يکفّرونهم». روایتی در الکافی، ج۱، ص۳۹۰ سابقۀ این برائت‌ها و تکفير‌ها را در زمان امام باقر علیه السلام نشان می‌دهد.

2.. رجال الکشّی، ص۴۹۸.

  • نام منبع :
    حدیث ضعیف (نگاهی به رویکرد قدمای شیعه)
    تعداد جلد :
    1
تعداد بازدید : 64119
صفحه از 315
پرینت  ارسال به