می‌نويسد: «کان إمامیاً مستقیم الطریقة و صنّف کتباً کثیرة سدیدة منها کتاب الأوصیاء و کتاب فی الفقه... ثم خلط و أظهر مذهب المخمِّسة و صنف کتباً فی الغلو و التخلیط...».۱ نمونه برجسته اين شيوه شيخ کتاب‌های شلمغانی است. وی درباره شلمغانی می‌نويسد: «له کتب و روایات و کان مستقیم الطریقة ثم تَغَیرَ و ظهرت منه مقالات منکرة..و له من الکتب التی عملها فی حال الاستقامة کتاب التکلیف...».۲
از اين سخن شيخ _ چنانکه می‌بینید _ می‌توان دريافت که انتساب کلیت مطالب موجود در کتاب «التکلیف» شلمغانی به معصومین علیهم السلام از نگاه شیخ پذیرفتنی بوده است.۳
ششم: اعتماد به راوی ضعیف به عنوان شیخ اجازه
در یک دو جا شيخ خبر از آن می‌دهد که در سه سده نخست هجری گاه یک راوی که ضعيف به شمار می‌آمده است بسياری از نگاشته‌های ياران امامان علیهم السلام را روايت می‌کرده و قاعدتاً بسياری نيز _ چونان شاگرد _ آنها را از او می‌شنيده‌اند. وی درباره احمد بن هلال عبرتایی می‌نويسد: «کان غالیاً متّهماً فی دینه و قد روی أکثر أصول أصحابنا»؛۴ درباره حميد بن زياد نيز داستان همين گونه است. او از برجستگان واقفه
1.. همان، ص۱۵۶.
2.. همان، ص۲۲۴.
3.. البته برخی محققان معتقدند این عبارت شیخ با توجه به پرسش شیعیان از نایب سوم امام عصر علیه السلام جناب حسین بن روح در این باره و پاسخ ایشان ( الغیبة، طوسی، ص۳۸۹ _ ۳۹۰) علاوه بر صحت انتساب به معنای حجّیّت فعلی کتاب شلمغانی نیز هست.
4.. الفهرست، ص۸۳. چنانکه پيش از اين گذشت ابن هلال از وکيلان امام عسکری علیه السلام و از سرشناسان شيعه در روزگار خود به شمار می‌آمد که درچند سال پايانی عمر خود راه انحراف را برگزيد و امام علیه السلام او را نفرين فرمود. تواند بود که او در روزگار درستی خود اين نگاشته‌ها را روايت کرده باشد ولی به هر روی می‌دانيم که در روزگاران پس از وی نيز آنچه را او روايت می‌کرد نقل و گزارش می‌کردند و ضعف او محدثان را بر آن نداشت که طرق روايی او را به کناری نهند. نمونه ر ا نک به: رسالۀ ابو غالب زراری، ص۱۶۵ که ابو غالب، با واسطۀ جدّش احادیثی را از ابن هلال روايت کرده است. و نیز رجال النجاشی، ص۷۵ که ابن هلال کتاب بزنطی را روايت کرده است؛ ص۱۰۵ روايت کتاب أمیة بن علی؛ نيز همان، ص۲۵۳، ۳۷۱ و ۴۱۹ نيز الفهرست، طوسی، ص۱۵۵ و ۱۸۹.
