شيخ مفيد رحمه الله در نقد اين ديدگاه مینويسد: «الصحیح عن آل محمد صلی الله علیه و آله أن أفعال العباد غیر مخلوقة لله تعالی و الذی ذکره أبوجعفر _ رحمه الله _ قد جاء به حدیث غیر معمول به و لا مرضیّ الإسناد و الأخبار الصحیحة بخلافه...».۱
در جای ديگر شيخ مفيد بر صدوق رحمه الله خرده میگیرد که چرا در مسأله استطاعت بر پايه یک حديث شاذّ سخن گفته است.۲ در جای ديگر نيز خرده شيخ مفيد بر صدوق آن است که چرا در سند احاديث کلامی در نمینگرد.۳
بر پايه آنچه گذشت میتوان کم و بیش اطمينان يافت که شيخ در جستارهای کلامی اگر حديثی را میيافت که با اصول بنيادين اعتقادات شيعه هماهنگ بود وبرخی از جزئيّات مباحث کلامی را تبیين میکرد آن را میپذيرفت۴ و بدان اعتقاد میيافت گرچه سند آن دارای ضعفی بود.
ششم: مفهوم واژه «صحیح» در اندیشه صدوق
شيخ صدوق رحمه الله در چندين جای از نگاشتههای خود برخی از روايات را «الصحيحة» ناميده است؛ مراد شيخ از اين واژه چه بوده است؟
به عنوان مثال شيخ در کتاب من لا يحضره الفقيه به مناسبتی مینويسد: «أما خبر صلاة یوم غدیر خم...فإن شیخنا محمد بن الحسن _ رضی الله _ عنه کان لا یصحّحه و یقول إنه