سه. گزيده نويسى

مدّت هاست كه بعضى از مؤلّفان ، با انگيزه هاى گوناگون ، اقدام به گزينش آثار حديثى گذشتگان نموده و در شكل هاى مختلف ، منتشر ساخته اند.
در نگاهى كلّى به نوع اين گونه آثار ، مى توان هدف از تلخيص و گزيده نويسى را در سه مورد جستجو كرد:
1. محور قرار دادن موضوعى خاص از ميان احاديث يك يا چند كتاب، همچون احاديث اخلاقى، اعتقادى ، پزشكى يا تفسيرى و... ؛
2. كم كردن حجم اثر و حذف مكرّرات و مطالب كم فايده ؛
3. انتخاب و استخراج احاديث صحيح از ميان يك مجموعه حديثى.
براى موارد اوّل و دوم ، نمونه هاى بسيارى مى توان نام برد كه فهرستى اجمالى از آن ارائه خواهد شد ؛ امّا نسبت به مورد سوم، يعنى استخراج احاديث صحيح از ميان كتاب هاى معتبر حديثى شيعه ، كمتر كسى به اين كار ، اقدام نموده است. تنها تلاش قابل ذكر در اين زمينه ، استخراج احاديث صحيح كتب اربعه توسّط استاد محمّد باقر بهبودى ^۱ است.

معيار گزينش

معيار استاد بهبودى در انتخاب احاديث صحيح، توجّه هم زمان به متن و سند احاديث بوده است . ايشان ، ابتدا راويان ضعيف و بدنام را مشخّص نموده و روايات آنها را جدا ساخته است. سپس با مقايسه متون ، روايات صحيح السند با مضامين قرآن و سنّت پيامبر خدا و ائمه معصوم عليهم السلام و احاديث تقيّه آميز و معارض با قرآن را شناسايى نموده و كنار گذاشته است و روايات باقى مانده را به عنوان صحاح ، عرضه كرده است .
پس از چاپ كتاب هاى صحيح الكافى و صحيح [كتاب] من لايحضره الفقيه، ترجمه آنها با عنوان گزيده كافى، گزيده [كتاب ]من لايحضره الفقيه و در نهايت ، گزيده تهذيب الأحكام ، منتشر گرديده است.