113
تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز

نگاهى به زندگى آية اللّه مرعشى نجفى

سيّد شهاب الدين محمّد حسين بن سيّد شمس الدين محمود حسينى مرعشى تبريزى نجفى ، در روز پنج شنبه بيستم صفر 1315 ، در شهر نجف از پدرى عالم و مادرى فاضل ، ديده به جهان گشود . نسب وى با 33 پشت به امام زين العابدين عليه السلام مى رسد . او مقدّمات علوم را نزد مادر بزرگش (مادرِ مادرش) تا كتاب مغنى اللّبيب آموخت ، گرچه از آموزش هاى والدينش نيز بهره مى جست . سپس براى فراگيرى رياضيات ، وارد مدارس جديد شد و پس از پايان دوره مدرسه ، اين علوم را نزد سيّد ابوالقاسم موسوى خوانسارى و ميرزا محمود اهرى و ديگران ، تلمّذ نمود . در كنار آن به فراگيرى علوم طب از پدرش و عرفان از ابوالحسن اخبارى هندى و ... پرداخت .
آية اللّه مرعشى ، علوم حوزوى را نزد اساتيدى چون شيخ مرتضى طالقانى و سيّد محمّدكاظم خرّم آبادى و شيخ محمّد حسين سدهى اصفهانى و ميرزا على ايروانى آموخت و خارج فقه و اصول را نيز نزد شيخ ضياء الدين عراقى ، شيخ احمد كاشف الغطاء ، سيّد احمد بهبهانى و بسيارى از آيات عظام آن دوران ، فراگرفت .
علاوه بر اينها ، آية اللّه مرعشى نجفى به آموختن از علماىِ غير امامى نيز توجّه داشت ، چنان كه احاديث مروى از طرق زيديه را نزد جمال الدين احمد بن على كوكبانى ، و رجال اهل سنّت را از عبد السلام كردستانى ، نور الدين شافعى و سيّد عبد الوهاب اَفَندى حنفى و ... آموخت .
او در 27 سالگى به درجه اجتهاد نايل گشت و در سال 1342 ق ، به قصد زيارت امام رضا عليه السلام عازم ايران شد و پس از مدّتى اقامت در جوار آن امام بزرگوار ، عازم تهران شد و سپس در شعبان 1343 وارد شهر قم گرديد و از ابتداى اقامت در قم ، به تدريس سطوح مختلف حوزه پرداخت و پس از وفات آية اللّه حاج شيخ عبد الكريم حائرى يزدى (م 1355 ق) ، تدريس خارج فقه و اصول را آغاز نمود .
ايشان در كنار تدريس ، به تأسيس مدارس علميه و مهم تر از همه ، تأسيس كتاب خانه اى شامل مجموعه بزرگى از نسخ خطّى كمياب پرداخت كه يكى از كتاب خانه هاى بزرگ كشور به شمار مى آيد .
آية اللّه مرعشى نجفى ، در روز چهارشنبه هفتم شهريور ماه 1369 (1411 ق) وفات كرد و در ورودىِ كتاب خانه خود در قم به خاك سپرده شد . ۱

1.ر .ك : المسلسلات فى الإجازات ، ج ۱ ، ص ۱۵ ـ ۲۰ .


تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
112

چهار . پژوهش هاى حديثى شيعه در منابع اهل سنّت

از ديرباز ، علماى شيعه براى اثبات حقّانيت تشيّع و هدايت مردم به سوى مذهب اهل بيت عليهم السلام و يا براى ردّ شبهات و تهمت ها عليه مذهب تشيّع ، كتاب ها و آثار متعدّدى را تدوين و تأليف نموده اند .
در اين گونه آثار ، علاوه بر استفاده از شواهد و منابع تاريخى ، از احاديث روايت شده در كتاب هاى اهل سنّت ، بهره بسيار برده شده است ، چه اين كه در بعضى از اين آثار ، منحصرا از كتاب هاى حديثى اهل سنّت استفاده شده و با استناد به روايات آنان ، تدوين شده است .
از سوى ديگر ، در سال هاى اخير ، كتاب هايى نيز تأليف شده اند كه هدف آنها جمع آورى و تدوين احاديث مشترك از ميان روايات فريقين بوده است . اينك برخى از مهم ترين نمونه هاى اين دو دسته آثار ، معرّفى مى شود .

1 . مُلحقاتُ إحقاق الحق

تأليف آية اللّه سيّد شهاب الدين مرعشى نجفى (م 1369 ش)
پس از اين كه علّامه حلّى نهج الحق را به درخواست سلطان محمّد خدابنده (ايلخان مغول) در تبيين عقايد شيعه نگاشت ، حدود يك و نيم قرن بعد ، فضل اللّه بن روزبهان خُنجى ، از علماى اهل سنّت ، كتابى در ردّ آن نوشت و نام آن را إبطال نهج الباطل گذاشت و به زعم خود ، مبانى عقايد شيعه را زير سؤال برد .
شهيد ثالث ، سيّد نور اللّه بن شريف حسينى مرعشى (956 ـ 1019 ق) مشهور به قاضى نور اللّه شوشترى ، در دفاع از كيان تشيع ، كتابى كم نظير و مستدل به نام إحقاق الحق نگاشت و به عالم اسلام عرضه نمود و در ميان اهل علم ، با همين كتاب و كتاب ديگرش الصوارم المهرقة فى نقد الصّواعق المحرقة شهرت يافت .
آية اللّه مرعشى نجفى ، طى حدود چهل سال ، به تكميل ، شرح و توضيح مطالب إحقاق الحق همّت گماشت و آن را به نام ملحقات الإحقاق عرضه كرد .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66228
صفحه از 316
پرینت  ارسال به