115
تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز

2 . موسوعة الإمامة فى نُصوص أهل السنة

در ادامه كار تهيّه و تدوين ملحقات إحقاق الحق كه توسّط آية اللّه مرعشى نجفى و گروه همراه ايشان انجام مى شد ، مدّتى است كه گروهى از پژوهشگران ، زير نظر فرزند ايشان ، حجة الاسلام و المسلمين سيّد محمود مرعشى ، بر اساس يك ساز و كار معيّن ، به تنظيم و ترتيب و تكميل آن كتاب ، مشغول اند و حاصل تلاش آنان تاكنون ، مجموعه اى است پنج جلدى كه تحت عنوان موسوعة الإمامة فى نصوص أهل السنة به تازگى به چاپ رسيده و بقيه مجلّدات آن نيز در دست تحقيق و نشر است . اين پنج جلد ، حاوى مجموعه احاديثى از كتاب هاى قرن دوم تا هفتم اهل سنّت درباره اهل بيت عليهم السلام و امامان معصوم است .
عدم برنامه ريزى دقيق در جمع آورى ملحقات إحقاق الحق و پراكندگى مطالب كتاب و استفاده ناقص از منابع و نسخ خطّى و عكسى كه سرفصل هاى بسيارى را ناتمام گذاشته بود ، و از سوى ديگر ، نياز مبرم پژوهشگران به استفاده از اين كتابِ با ارزش ، مى طلبيد كه همّتى نو در تكميل و سامان دادن آن صرف شود .
موسوعة الإمامة كه در صفحه آرايى و تجليد نيز چشم نواز است ، به صورت موضوعى و مُسندى تنظيم شده است . بخش اوّل از اين كتاب ، به اهتمام سيّد محمود مرعشى و محمد اسفنديارى و ديگران ، توسّط انتشارات صحيفه خرد در قم در سال 1384 در پنج جلد به چاپ رسيده است و كار آماده سازى ساير مجلّدات آن ، همچنان ادامه دارد . حجم كلّى اين اثر ، بين سى تا چهل جلد ، پيش بينى شده است .


تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
114

مرورى بر «ملحقات الإحقاق»

شهيد ثالث در إحقاق الحق ، نخست متن نهج الحق را با عبارت «قال المصنّف» و سپس متن إبطال نهج الباطل را با عبارت «قال الناصب» و در نهايت ، ديدگاه خود را با عنوان «أقول» بيان نموده است .
مرحوم آية اللّه مرعشى در ابتداى جلد اوّل ، مقدّمه مفصلى را با عنوان «اللّئالى المنتظمة والدُّرَر الثمينة» آورده و در ضمن آن از علّامه حلّى و محمّد خدابنده (اُلجايتو) ـ كه علّامه ، نهج الحق را براى وى نگاشته بود ـ و همچنين از فضل اللّه بن روزبهان و قاضى نور اللّه و كتاب هاى آنها سخن گفته است . سپس تعليقات گسترده و توضيح هر سه متن ياد شده را در پانوشت هاى بعضا چند صفحه اى نوشته است . البته در بعضى مجلّدات كتاب ، ديگر خبرى از متن سه كتاب قبلى نيست و هر چه هست ، مستدركات إحقاق الحق است تا اين كه پس از جلد بيست و يكم ، يك جلد فهرست مفصّل براىِ همه آن تعليقات و استدراكات ، تهيّه شده است . امّا كار به پايان نرسيد و ادامه كار ، توسط محقّقان كتاب خانه آية اللّه مرعشى پيگيرى شد تا اين كه مجلّدات اين مجموعه به 33 جلد رسيد و منتشر گرديد و در سال 1374 ش ، به عنوان كتاب سال جمهورى اسلامى انتخاب شد . پيش بينى مى شد كه تدوين اين كتاب ، تا پنجاه جلد ادامه داشته باشد . ۱ بايد يادآور شد كه اين مجموعه طى چند سال به تدريج چاپ شده و بعضا استدراك هايى بر مجلّدات قبلى افزوده شده است . بدين ترتيب ، مطالب كتاب ، پراكنده و ناهمگون است و اين ، كار را براى مراجعه كننده دشوار ساخته است ، چنان كه مثلاً اگر كسى بخواهد فضايل و مناقب امام حسين عليه السلام را در اين كتاب مطالعه كند ، ناچار است همه مجلّدات كتاب را از اوّل تا آخر ببيند ؛ چرا كه اين مطالب ، در چندين جلد ذكر شده است . ۲

1.گفتنى است در تكميل اين اثر بزرگ ، تعداد بيست نفر از علما و محقّقان حوزه علميه قم ، شركت داشتند و تحت نظارت آية اللّه مرعشى ، مشغول به كار بودند (ر . ك : شهاب ، شماره ۱۱ ، ص ۷۰) .

2.ر . ك : مقاله «در سايه إحقاق الحق» ، محمّد صحّتى سردرودى (مجله شهاب ، شماره ۱۱ ، ص ۶۴ ـ ۷۰) .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66755
صفحه از 316
پرینت  ارسال به