ويژگى هاى روش رجالى آية اللّه بروجردى
روش آية اللّه بروجردى در اخذ روايت و عمل به مضمون آن، اعتماد بسيار به شهرت فتوايى بود ، بدين معنا كه ايشان ، وقتى سراغ مناقشه در سند روايت مى رفت كه بين دو روايت ، تعارض وجود داشت ، آن هم نه تعارض مطلق ، بلكه تعارضى كه رفع آن ، ممكن نباشد. ۱
روش ايشان ، جمع بين روايات ، تا حدّ امكان بود ، ۲ حتّى به نحو تخيير ميان آنها . در نتيجه ، وقتى تعارض بين روايات ثابت شود و امكان جمع يا تخيير وجود نداشته باشد، نوبت به معالجه سندى مى رسد، كه اوّلين آنها شهرت فتوايى است ؛ يعنى آن كه فقهاى مشهور بر مضمون يكى از متعارضين ، بدون در نظر گرفتن وضعيت راويان حديث، فتوا داده باشند . در اين صورت است كه روايت معارض ، كنار گذاشته مى شود، حتّى اگر سندش صحيح باشد.
امّا در صورتى كه اختلاف فتوايى وجود داشته باشد و شهرت فتوايى تحقّق نيابد، ترجيح با خبرى است كه در كتاب هاى حديثى و جوامع روايى معتبر ، بيشتر نقل شده باشد، و در صورت تساوى در تعداد نقل ها و عدم تحقّق شهرت روايى، سراغ نظر علماى رجال رفته و آنچه ضعيف تر است ، كنار مى گذارد.
پس نزد آية اللّه بروجردى ، معالجه سندى ، سه مرحله دارد:
مرحله اوّل ، ترجيح از ناحيه دلالت به وسيله اعتماد بر شهرت فتوايى ؛
مرحله دوم ، ترجيح از ناحيه صدور ، بدون در نظر گرفتن سند ، به وسيله مؤثّر دانستن تعداد نقل روايات و در مواردى به وسيله ضابط بودن راويان يك حديث و اضطراب ديگرى.
مرحله سوم ، از راه تضعيفات در سند ، كه شامل: غلو، جهالت، عدم توثيق، مُرسل بودن، موافق عامّه بودن و... انجام مى شود. ۳
1.المنهج الرجالى ، ص ۷۶ (به نقل از : نهاية التقرير ، ج ۱ ، ص ۲۳۹ و ۲۴۴) .
2.همان جا (به نقل از : البدر الزاهر ، ص ۲۴۰) .
3.المنهج الرجالى ، ص ۷۷ ـ ۸۸ .
