4. علّامه طباطبايى وحديث (روش شناسى نقد وفهم حديث از ديدگاه علّامه طباطبايى در «الميزان»)
نوشته خانم شادى نفيسى .
اين كتاب ، توسّط شركت انتشارات علمى و فرهنگى در بهار 1384 به چاپ رسيده است .
مرورى بر كتاب «علّامه طباطبايى و حديث»
علّامه طباطبايى ، بخشى از تفسير الميزان را به بحث از روايات ، اختصاص داده است و بعضا به نقد و ارزيابى آنها پرداخته است . وى ، از يك سو در اين بخش ، به تناسب آيات ، موضوعات مختلفى از اسباب نزول ، عقايد ، داستان ها و . . . آورده و از سوى ديگر ، در داورى هاى خود درباره روايات ، به پيامدها و ملازمات روايات نيز توجّه نموده است ، چنان كه در ارزيابى آنها كمتر به سند روايات پرداخته و بيش از همه به متن آنها توجّه نموده است .
به همين علّت ، ديدگاه هاى علّامه درباره روايات در الميزان ، تلاشى نو و ارزشمند در بررسى و نقد حديث شيعه و بعضا اهل سنّت در غير حوزه فقه تلقّى مى شود . كتاب حاضر ، كوشيده است با استخراج داورى هاى علّامه و ساماندهى به نظريات ايشان در نقد و فهم حديث ، مجموعه اى ارزشمند در اين حوزه فراهم آورد .
اين كتاب ، در هشت فصل به ترتيب زير تدوين يافته است :
فصل اوّل ، در دو بخش ، ابتدا روايات فقه الحديثى از پيامبر اكرم و ائمه معصوم عليهم السلام را گزارش نموده و سپس ، معيارهايى را كه انديشه وران در علوم حديث عنوان كرده اند ، مطرح نموده است .
در فصل دوم ، زندگى نامه علّامه طباطبايى به اختصار آمده و كتاب الميزان ، معرّفى شده است .
در فصل هاى سوم تا هفتم ، روايات در پنج موضوع جداگانه بررسى شده اند . در همه فصول ، ابتدا بحثى نظرى از ديدگاه عالمان و ديدگاه علّامه درباره اين روايات ، ارائه شده و سپس ، شيوه برخورد علّامه در الميزان ، بررسى شده است .
فصل سوم ، به روايات تفسيرى اختصاص دارد و ديدگاه عالمان و علّامه درباره جايگاه روايات در تفسير مسئله استقلال قرآن در دلالت يا عدم آن ، مطرح شده است .
فصل چهارم ، به روايات اسباب نزول اختصاص يافته و بخصوص ، چگونگى تميز آنها از ديگر روايات ، مطرح شده است .
فصل پنجم ، به رواياتى اختصاص دارد كه به گونه اى آيات را در حق ائمه معصوم عليهم السلام تفسير كرده اند .
در فصل ششم ، روايات اعتقادى به بحث گذاشته شده و ديدگاه عالمان و علّامه طباطبايى درباره حجّيت خبرِ واحد در موضوعات اعتقادى ، بررسى شده است .
فصل هفتم ، به روايات داستانى اختصاص يافته و فصل هشتم ، يعنى آخرين فصل كتاب به معيارهاى مشترك نقد پرداخته است و با مرورى بر فصول پيشين ، جمع بندى كلّى ارائه شده است .
در خاتمه نيز چكيده اى از كتاب آمده و پس از ذكر منابع عربى و فارسى استفاده شده ، فهرست جامعى از آيات و روايات به طور جداگانه ، ارائه گرديده است .
