نگاهى به زندگى استاد غفّارى
على اكبر غفّارى ، در سال 1303ش ، در خانواده اى مذهبى در تهران به دنيا آمد . او پس از گذراندن دوره ابتدايى به فراگيرى قرائت و تجويد قرآن پرداخت و سپس به شركت در كلاس هاى تفسير ، همّت گماشت و در كنار آن ، دروس مقدّمات حوزه را نيز فراگرفت و در برخى دروس حديثى آيه اللّه ميرزا ابوالحسن شَعرانى و يك دوره كامل تفسير در درس آية اللّه سيّد كاظم گلپايگانى شركت جست .
آشنايى او با يكى از كتاب فروشان تهران، اوّلين گام ورود ايشان در عرصه تصحيح كتاب هاى حديثى بود كه از كتاب شريف الكافى آغاز شد و با آثار شيخ صدوق و ديگر متون كهن ، ادامه يافت . بدين ترتيب ، ايشان تا پايان هشتاد سال عمر پُربركت خويش ، ده ها جلد كتاب را تحقيق و تصحيح نمود ، و سرانجام در ششم آبان 1383 ، بدورد حيات گفت.
2 . آثار شيخ صدوق
كتب شيخ صدوق رحمه الله ، در ميان منابع حديثى شيعه ، جايگاه خاصّى دارند . مرحوم استاد على اكبر غفّارى كه به تصحيح اين آثار ، اهتمام ويژه داشت ، دليل اين امر را چنين بيان كرده است:
انگيزه من در توجّه بيشتر به آثار مرحوم شيخ صدوق، اصرار استاد ادبيات ما به مطالعه متون ادبى سطح بالا در كنار درس هايمان بود . ايشان به ما توصيه مى كرد كه آثار مرحوم صدوق را مطالعه كنيم . حقير نيز با مطالعه اين آثار، متوجّه غلط هاى چاپى بسيار و معضلاتى كه در آنها بود ، شدم ؛ معضلاتى كه گاه قابل حل نبود . در اين حال ، متوجّه نسخه هاى ديگرى شدم تا راه حلّى پيدا شود و اين ، نخستين گام در راه تحقيق و تصحيح اين متون بود؛ زيرا با خود مى انديشيدم كه : چرا بايد ذخاير فرهنگ شيعه و آثار بزرگ عالمان ما، كه هر كدام ستاره درخشان و موجب آبروى اين فرهنگ غنى هستند ، اين گونه به لحاظ سخافت طبع ، از آسمان جهان علم ، افول كند و در كُنج انزوا ، رو به فراموشى سپرده شود؟... . ۱
از جمله كتاب هاى شيخ صدوق كه توسّط مرحوم استاد غفّارى تصحيح و چاپ شده ، اثر ارزشمند كتابُ من لايحضره الفقيه است كه در چهار مجلّد به چاپ رسيده است. اين اثر ، بسيار دقيق تصحيح شده و مواردى كه شيخ صدوق ، سندهاى احاديث را نقل نكرده، با استفاده از ديگر كتب او در ذيل ، اشاره شده است .
يكى ديگر از كتاب هاى شيخ صدوق كه توسّط مرحوم غفّارى تحقيق شده ، ثواب الأعمال وعقاب الأعمال است كه يك بار با اِعراب ، و بار دوم ، همراه با ترجمه فارسى به چاپ رسيده است.
ديگر كتاب هاى شيخ صدوق كه توسّط وى تصحيح شده ، در ضمن فهرست آثار حديثى ايشان ، خواهد آمد.
