مرورى بر «رجال السيّد بحر العلوم»

اين كتاب در سال 1363ش ، در چهار جلد ، توسّط مكتبة الصادق عليه السلام منتشر گرديده است ، و شامل سه بخش مى شود . مؤلّف ، ابتدا به معرّفى مهم ترين خاندان هاى در برگيرنده راويان و رجال حديث پرداخته و درباره توثيق يا نقد آنها سخن گفته است. سپس در بخش دوم اثر خود ، به ذكر نام بعضى از اصحاب پيامبر خدا ، رجال حديث و راويان ائمه معصوم عليهم السلام ـ كه غالبا در كتب ديگر ، جا افتاده اند ـ ، پرداخته و آنها را به ترتيب حروف الفبا مرتّب ساخته است. او پس از نقل اقوال ديگر رجاليان درباره يك شخص، نظر خود را نيز درباره او بيان مى كند .
بخش سوم كتاب هم شامل فوايد و قواعد رجالى است كه عموما فقها و محدّثان از دانستن آنها بى نياز نيستند. اين بخش ، مهم ترين بخش كتاب است و به همين علّت ، كتاب سيّد بحر العلوم به الفوائد الرجالية مشهور است.

5 . رجال السيّد بحر العلوم

تأليف علّامه سيّد محمّد مهدى بحر العلوم طباطبايى بروجردى (1155 ـ 1212ق) .
اين كتاب ، به همّت آية اللّه سيّد محمّد صادق آل بحرالعلوم ، از نوادگان علّامه سيّدِ بحر العلوم ، تحقيق و تصحيح شده است .

نگاهى به زندگى آية اللّه محمّدصادق بحرالعلوم

سيّد محمّد صادق ، فرزند سيّد حسن آل بحر العلوم، در سال 1315 ق ، در عراق ، ديده به جهان گشود. وى پس از فراگيرى مقدّمات علوم دينى ، تحصيلات خود را نزد آيات عظام : ميرزا حسين نايينى، سيّد ابوالحسن اصفهانى و ميرزا ابو الحسن مشكينى ادامه داد. او از سال 1367 تا 1380ق ، متصدّى امر قضاوت در استان هاى جنوبى عراق بود و پس از بازگشت به نجف، به كار تأليف و تحقيق پرداخت و آثار بسيارى را از خود به يادگار گذاشت . ^۱

برخى آثار آية اللّه محمّدصادق بحر العلوم

او در طى سال هاى طولانى ، كتاب خانه خصوصى بزرگى فراهم كرد كه صدها جلد كتاب خطّى نفيس در آن يافت مى شد و ده ها نسخه ناياب آن را دست نويس كرد. در اين ميان ، به تأليف و تحقيق نيز پرداخت كه مهم ترين اثر تأليفى ايشان ، كتاب دليل القضاء الشرعى است كه در سه جلد ، به چاپ رسيده است. البته بيشترين همّت ايشان به احياى آثار كهن اسلامى و تحقيق در آنها معطوف شد و در اين زمينه ، كتاب هاى بسيارى را تحقيق و تصحيح نمود، از جمله: تاريخ كوفه ، از براقى ، تاريخ اليعقوبى و الحجّة على الذاهب إلى تكفير أبى طالب ، وفِرَق الشيعة ى نوبختى .
در زمينه احياى آثار رجالى نيز مى توان از: رجال الطوسى، الفهرست شيخ طوسى، رجال ابن داوود، رجال العلامة الحلّى و رجال السيّد بحر العلوم نام برد كه اينك ، به اختصار ، به معرّفى رجال السيّد بحرالعلوم خواهيم پرداخت. ^۲