دو . نرم افزارهاى حديثى
گستردگى آثار حديثى و مباحث مرتبط با حديث و علوم حديث چون رجال ، درايه ، فقه الحديث و ... ، بخصوص در دهه هاى اخير ، نشان از پژوهش هاى بسيار در اين عرصه دارد . اين پژوهش ها در گذشته به سبك سنّتى، يعنى به صورت تتبّع در كتاب ها، نسخ خطّى و رساله ها بود كه گذشته از صرف وقت و انرژى فراوان ، احتمال اشتباه، تكرار يا افتادگى و نقص در آن بسيار بود . ۱
در عصر حاضر ، به دليل تحوّلات اساسى در شيوه هاى تحقيق و نيز به كارگيرى فن آورى ، امكان تحقيق و تفحّص در احاديث، فزون تر شده است.
پيشرفت رايانه ها با ويژگى هاى انحصارى ، از قبيل دقّت، سرعت، قابليّت و سهولت، زمينه نوينى را در كشف معارف الهى و حلّ مسائل پيچيده به مدد احاديث ، فراهم آورده است. لذا در دهه اخير، پژوهشگران و مؤسّسات تحقيقاتى، در خصوص توليد نرم افزارهاى حديثى، تلاش فراوان نموده اند و اكنون محقّقان و مشتاقانِ حديث، مى توانند از اين برنامه ها و نتايج اين تحقيقات ، به بهترين نحو استفاده كنند .
اينك به معرّفى چند مورد از مهم ترين نرم افزارهاى حديثى مى پردازيم.
