29
تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز

ديدگاه هايى درباره آثار محدّث نورى

درباره آثار محدّث نورى و روش حديثى وى ، ديدگاه هاى مختلفى ارائه شده است كه به ذكر اهم آنها اكتفا مى كنيم :

نظر آخوند خراسانى

شيخ آقا بزرگ تهرانى ، درباره ارزش كتاب مستدرك الوسائل ، از استادش آخوند خراسانى چنين نقل كرده است:
شنيدم كه شيخ ما، ملّا محمّد كاظم خراسانى ، به شاگردانش ـ كه بالغ بر پانصد نفر مجتهد يا نزديك به درجه اجتهاد بودند ـ مى گويد: در زمان ما، پيش از مراجعه به كتاب مستدرك و اطّلاع بر آنچه در آن هست، حجّت بر مجتهد ، تمام نمى شود. ۱

نظر شيخ آقا بزرگ تهرانى

وى ، معتقد بود كه واجب است همه مجتهدان زِبَردست به كتاب مستدرك الوسائل مراجعه نمايند و آن را مطالعه كنند تا هنگام استنباط احكام، تمام ادلّه را ديده باشند و نسبت به يافتن دليل معارض يا مخصّص ، براى آنان يأس حاصل شود. ۲
برخى علما نيز به بعضى آثار محدّث نورى انتقاداتى وارد ساخته اند ، از جمله امام خمينى رحمه اللهدر كتاب انوار الهداية ، در ضمن بحث حجيّت ظواهر قرآن ، مطالبى را در اين زمينه مطرح نموده است . ۳

1.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۱۱۱ . وى همچنين مى افزايد : من خود ، چندين بار در مجلس خصوصى آخوند كه بعد از درس عمومى در منزلش داير بود و تعدادى از شاگردان خاصّ وى براى پاسخ به استفتائات ، حاضر بودند ، شركت جستم و مشاهده نمودم كه از جمله كتاب هايى كه ايشان مراجعه مى نمودند ، كتاب مستدرك الوسائل بود و وى ، به آنها دستور مى داد تا احاديثش را ملاحظه كنند .

2.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۱۱۰ .

3.أنوار الهداية ، ج ۱ ، ص ۲۴۴ .


تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
28

معالم العبر فى استدراك «البحار» السابع عشر

اين كتاب را محدّث نورى به عنوان مستدرك جلد هفدهم بحارالأنوار ـ كه درباره مواعظ و حكم در قرآن و حديث است ـ ، تدوين نمود و در سال 1296 ق ، در سامرّا به پايان رساند. اين كتاب ، اوّلين بار به همراه جلد هفدهم بحارالأنوار در سال 1297ق ، در تبريز به چاپ رسيده است. ۱

تحيّة الزائر

اين كتاب ، آخرين اثر محدّث نورى به شمار مى رود كه قبل اتمام آن ، وفات يافت و شاگردش شيخ عبّاس قمى آن را به پايان رساند . در اين كتاب ، زيارت هاى مخصوص يا غير مخصوصى كه علّامه مجلسى ، آنها را در تحفة الزائر ذكر نكرده، آمده است و محدّث نورى ، سند آنها را استخراج نموده و وجه اعتماد بر آنها را ذكر كرده است. همچنين ، بعضى آداب زيارت و نكات مرتبط ديگر را نيز بدان افزوده است. ۲

1.الذريعة إلى تصانيف الشيعة ، ج ۲۱ ، ص ۲۰۰ و ج ۳ ، ص ۲۴ .

2.همان ، ج ۳ ، ص ۴۸۸ .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 77465
صفحه از 316
پرینت  ارسال به