ديدگاه هايى درباره آثار محدّث نورى
درباره آثار محدّث نورى و روش حديثى وى ، ديدگاه هاى مختلفى ارائه شده است كه به ذكر اهم آنها اكتفا مى كنيم :
نظر آخوند خراسانى
شيخ آقا بزرگ تهرانى ، درباره ارزش كتاب مستدرك الوسائل ، از استادش آخوند خراسانى چنين نقل كرده است:
شنيدم كه شيخ ما، ملّا محمّد كاظم خراسانى ، به شاگردانش ـ كه بالغ بر پانصد نفر مجتهد يا نزديك به درجه اجتهاد بودند ـ مى گويد: در زمان ما، پيش از مراجعه به كتاب مستدرك و اطّلاع بر آنچه در آن هست، حجّت بر مجتهد ، تمام نمى شود. ۱
نظر شيخ آقا بزرگ تهرانى
وى ، معتقد بود كه واجب است همه مجتهدان زِبَردست به كتاب مستدرك الوسائل مراجعه نمايند و آن را مطالعه كنند تا هنگام استنباط احكام، تمام ادلّه را ديده باشند و نسبت به يافتن دليل معارض يا مخصّص ، براى آنان يأس حاصل شود. ۲
برخى علما نيز به بعضى آثار محدّث نورى انتقاداتى وارد ساخته اند ، از جمله امام خمينى رحمه اللهدر كتاب انوار الهداية ، در ضمن بحث حجيّت ظواهر قرآن ، مطالبى را در اين زمينه مطرح نموده است . ۳
1.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۱۱۱ . وى همچنين مى افزايد : من خود ، چندين بار در مجلس خصوصى آخوند كه بعد از درس عمومى در منزلش داير بود و تعدادى از شاگردان خاصّ وى براى پاسخ به استفتائات ، حاضر بودند ، شركت جستم و مشاهده نمودم كه از جمله كتاب هايى كه ايشان مراجعه مى نمودند ، كتاب مستدرك الوسائل بود و وى ، به آنها دستور مى داد تا احاديثش را ملاحظه كنند .
2.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۱۱۰ .
3.أنوار الهداية ، ج ۱ ، ص ۲۴۴ .