33
تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز

مرورى بر «جامع أحاديث الشيعة»

تدوين اين مجموعه حديثى ، شامل احاديث دو كتاب وسائل الشيعة و مستدرك الوسائل ، به امر و نظارت آية اللّه بروجردى و با تلاش جمعى از شاگردان فاضل ايشان ، در سال 1369 قمرى بدين شكل ، آغاز گرديد :
1. آيات قرآن مجيد در ارتباط با هر باب، قبل از ذكر احاديث، به ترتيب سوره ها آمده است.
2. كلّيه احاديث وسائل الشيعة و مستدرك الوسائل ، غير از احاديث مصباح الشريعة، و رواياتى كه ارتباط به احكام ندارند، نقل شده است.
3. كلّيه احاديث ، از مصادر اصلى اخذ شده و شماره صفحه آن ، مشخّص شده است، بجز احاديثى كه مصدر اصلى آن ، در دست نبوده است .
4. احاديث بدون تلخيص يا تبديل سند ، ضبط شده است.
5 . چنانچه سند روايتى همانند سند روايت قبلى بوده، روايت بعدى با عبارت «بهذا الإسناد» آمده است .
6. چنان كه حديثى در دو يا چند مصدر با يك سند آمده باشد، ابتدا نام كليّه مصادر ذكر شده و سپس متن حديث ، نقل شده است و احيانا اگر اختلافى در سند وجود داشته، ابتدا حديث با يك سند ذكر شده، سپس سند ديگر به تنهايى آمده است .
7. چنان كه حديثى تقطيع شده (مثل حديث «اربعمئة» يا حديث «علل الأحكام») ، سند حديث در اوّلين بابى كه بخشى از آن حديث ذكر شده، آمده است و در باب هاى ديگر ، سند به آن جا ارجاع شده است.
8. حتّى الامكان ، از تقطيع حديث ، احتراز شده است، مگر در احاديث طولانى.
9. از تكرار حديث كه متضمّن دو يا چند حكم بوده ، خوددارى شده و هر حديثى فقط در بابى كه مناسب تر بوده آمده و در مواضع ديگر ، به آن اشاره شده است.
10. در ترتيب ذكر روايات يك باب، حديثى كه معمولاً به آن ، فتوا داده شده ، در ابتدا و سپس روايات ديگر كه معارض يا مخصِّص يا مقيِّدند ، ذكر شده است.
11. در ترتيب ابواب، مناسبت ها رعايت شده است ، مثل تقديم ابواب وضو بر ابواب نواقض وضو.
12. احاديث هر باب ، شماره گذارى شده است.
13. وجوهى كه شيخ طوسى در جمع اخبار متعارض ذكر كرده، به مناسبت اخبار ياد شده ، آورده شده است.
14. خللى كه در بعضى اسناد يا متون وجود داشته ، اصلاح گرديده است . نيز مواردى كه ممكن است كلام راوى با متن حديث اشتباه شود، تذكّر داده شده است .
15. لغات غريب ، توضيح داده شده است.
16. روايات مربوط به فضيلت حديث و حديث ثقلين ، به عنوان مقدّمه در آغاز كتاب آمده است.
17. روايات سنن و آداب و اخلاق و ادعيه و اذكار و قرائت قرآن و لباس و مسكن و آداب معاشرت و... در مجلّدى جداگانه ذكر شده است. ۱

1.ر . ك : جامع أحاديث الشيعة ، چاپ دوم ، ص ۱۳ ـ ۲۰ (مقدّمه) ؛ تاريخ حديث ، كاظم مدير شانه چى ، ص ۱۸۱ ـ ۱۸۳ .


تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
32

برخى آثار آية اللّه بروجردى

1 . حواشى و مستدركات «فهرست منتجب الدين» ، كه از خود كتاب منتجب الدين ، بزرگ تر است ؛
2 . رساله اى درباره سند «صحيفه سجّاديه» ؛
3 . حاشيه بر «كفاية الاُصول» ؛
4 . حاشيه بر «النهاية»ى شيخ طوسى؛
5 . حاشيه بر «منهج المقال» ؛
6 . اصلاح و مستدرك «رجال الطوسى» ؛
7 . تجريد أسانيد «رجال النجاشى» ؛
8 . تجريد أسانيد «رجال الكشّى» ؛
9 . تجريد أسانيد «الكافى» ؛
10 . تجريد أسانيد «كتاب من لا يحضره الفقيه» ؛
11 . تجريد أسانيد «الخصال» صدوق ؛
12 . تجريد أسانيد «الأمالى» صدوق ؛
13 . تجريد أسانيد «علل الشرائع» ؛
14 . تجريد أسانيد «التهذيب» ؛
15 . تجريد أسانيد «الاستبصار» ؛ ۱
16 . جامع أحاديث الشيعة، كه مهم ترين و بزرگ ترين يادگار علمى ايشان است.

1.مجموعه كتاب هاى تجريد أسانيد... (از شماره ۷ تا ۱۵) تحت عنوان الموسوعة الرجالية در هفت مجلّد ، با تحقيق و تكميل و تحرير ميرزا حسن نورى همدانى ، توسط بنياد پژوهش هاى اسلامى آستان قدس رضوى به چاپ رسيده است (در اين باره ، نيز ، ر .ك : زندگى آية اللّه العظمى بروجردى ، محمد واعظ زاده ، ص ۳۱۰ ـ ۳۱۴ و ۳۲۵) .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 77419
صفحه از 316
پرینت  ارسال به