49
تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز

شكل و ساختار كتاب

1. در ابتداى هر باب يا موضوع، آيات مرتبط با آن ذكر شده و سپس ، احاديث معصومان عليهم السلام به ترتيب از پيامبر خدا شروع شده و در نهايت ، احاديث حضرت مهدى عليه السلام نقل شده است ، البته بجز احاديث تفسير كننده آيات قرآن كه بر همه روايات ، مقدّم است .
2. آنچه در انتخاب متون حديث ، مدّ نظر بوده، بلاغت و فراگير بودن حديث است، حتّى در مواردى كه اعتبار مصدر آن ، ضعيف تر باشد.
3. چنانچه يك حديث ، هم از پيامبر خدا نقل شده ، و هم به واسطه يكى از معصومان ديگر، حديث پيامبر صلى الله عليه و آله در متن آمده و به روايت ديگر ، در پاورقى اشاره شده است .
4. سعى شده نقل حديث از كتاب هاى معتبرِ متقدّم باشد و از كتب واسطه ، بجز بحار الأنوار و كنز العمّال ذكر نشود، مگر آن كه كتاب اصلى يافت نشده باشد، كه در نتيجه ، از منبع واسطه و با ذكر مصدر اصلى نقل شده است.
5. در ذكر مصادر، ابتدا مصادر اصلى شيعه و در انتها ، بحار الأنوار و سپس ، مصادر اصلى اهل سنّت و در آخر ، كنز العمّال آمده است.
6. براى هر يك از احاديث ، دو شماره در نظر گرفته شده است : يكى شماره مسلسل كه از ابتداى كتاب تا انتهاست و ديگرى ، شماره هاى مخصوص در هر باب است.
7. غالبا روايات با نام مروىٌ عنه (كسى كه روايت از او نقل شده) آغاز مى شود و در مواردى ، نام مصدر حديث در ابتدا آمده و چنانچه نام راوى نقش بسزايى در فهم روايت داشته، نام او در مرتبه بعد ذكر شده است.
8. علّت اين كه بعضا مصدر حديث در ابتدا ذكر شده ، اين است كه بعضى روايات از معصوم عليه السلام نقل نشده يا اين كه حديث ، قدسى بوده و يا اين كه بيانى از عمل يا گفتار معصومان بوده است .
9. چون روش تدوين احاديث به صورت موضوعى بوده، لذا به تناسب موضوعات، احاديث تقطيع شده اند و هر بخشى از آن ، در جايگاه مناسب خود آمده است.
10. لغات مشكل و غريب ، با استفاده از كتاب هايى مثل: النهاية، الصحاح جوهرى ، القاموس المحيط و المصباح المنير، شرح داده شده است . از بعضى شروح ، مثل: مرآة العقول، الوافى، روضة المتقين و شرح نهج البلاغة و... نيز استفاده شده است .


تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
48

مرورى بر «ميزان الحكمة»

چاپ اوّل اين كتاب ، در ده جلد ، در سال هاى 1362 تا 1365 به وسيله مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى در قم منتشر شده و تاكنون بارها در قم و بيروت ، تجديد چاپ شده است.
گستردگى احاديث و روايات، و همسان نبودن نياز پژوهشگران و مخاطبان حديث، محدّثان را بر آن داشت تا در كنار فراهم آوردن مجموعه هاى بزرگ حديثى، به عرضه حديث در شكل هاى نوينى روى آورند و كتاب هايى مانند الخصال، تحف العقول و مكارم الأخلاق و... را به وجود آورند.
ميزان الحكمة ، در امتداد پژوهش هاى گذشته ، مجموعه اى است كه آيات و روايات را با ترتيب خاص و نظمى جديد ، در يك جا جمع نموده است.
اين كتاب ، مجموعه اى است از احاديث پيامبر اكرم و اهل بيت عليهم السلام كه به صورت موضوعى باب بندى شده و به ترتيب الفبا تنظيم گرديده است.
در اين كتاب ، به ذكر احاديث شيعه بسنده نشده است ، بلكه هر آنچه از احاديث اهل سنّت كه همسان احاديث شيعه بوده، يا مضمونى نزديك به آنها داشته نيز ، ذكر شده است. همچنين ، رواياتى از اهل سنّت كه داراى مضمونى علمى يا اخلاقى بوده و با عقل و مذهب ، مخالفتى نداشته، حتّى اگر مشابهى هم در كتب شيعه نداشته ، آمده است.
گفتنى است ميزان الحكمة و منتخب ميزان الحكمة ، هر دو به فارسى ترجمه شده اند . ضمناً برپايه الگوى اين كتاب ، اثر گسترده ديگرى به نام موسوعة ميزان الحكمة (با عنوان ترجمه : دانش نامه ميزان الحكمه) نيز توسط همين مؤلف و با همكارى محقّقان پژوهشكده علوم و معارف حديث ، در دست تأليف است كه تاكنون پنج جلد آن (از مَدخل «ايثار» تا مدخل «اللّه ») ، با ترجمه و بدون ترجمه ، منتشر شده است . تعداد مجلّدات اين كتاب ، احتمالاً از پنجاه مجلّد ، خواهد گذشت .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه از آغاز سده چهاردهم هجري تا امروز
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1387
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66251
صفحه از 316
پرینت  ارسال به