3. سنن النبى صلى الله عليه و آله
تأليف علّامه سيّد محمّد حسين طباطبايى. ۱
نگاهى به زندگى علّامه طباطبايى
مرحوم آيه اللّه علّامه سيّد محمّدحسين طباطبايى ، در سال 1321ق ، برابر با 1281 ش ، در تبريز به دنيا آمد. جدّش سراج الدين عبدالوهّاب حسنى حسينى ، متولّد سمرقند و ساكن تبريز بود . پدر و نياكان او تا چهارده نسل ، همگى از دانشمندان و چهره هاى نامدار بودند. وى در پنج سالگى ، مادر و در نُه سالگى ، پدرش را از دست داد و تحت سرپرستى زن و مردِ خادم خانوادگى شان قرار گرفت. ۲
او آموختن قرآن و مقدّمات ادبيات را به همراه برادر كوچك ترش به انجام رساند و در سال 1297 ش ، وارد مدرسه طالبيه تبريز شد و تا سال 1304 ش ، به فراگيرى كتاب هاى مختلف ، از جمله : صمديّه ، سيوطى ، مغنى ، شرح لمعه ، مكاسب ، معالم ، قوانين ، رسائل ، كفايه ، شرح اشارات و ... پرداخت . ۳
وى در سال 1304ش ، عازم نجف شد و در محضر درس آية اللّه محمّد حسين غروى اصفهانى حضور يافت و يك دوره درس خارج اصول و چهار سال خارج فقه را نزد ايشان تلمّذ نمود . همچنين ، يك دوره درس خارج اصول ميرزاى نايينى و هشت سال خارج فقه ايشان را درك كرد. درس فلسفه را نيز نزد حكيم سيّد حسن بادكوبى فرا گرفت و به امر استاد ، در درس رياضى سيّد ابوالقاسم خوانسارى نيز حاضر شد و يك دوره حساب احتمالى و يك دوره هندسه مسطّحه و فضايى و جبر استدلالى را فرا گرفت . ۴
علامه طباطبايى ، در سال 1314ش ، پس از يازده سال ، به وطن بازگشت و مدّت ده سال به آبادانى و رونق منطقه سكونت خود (روستاى شادآباد) پرداخت . در اين مدّت ، بعضى از رساله هاى علمى خود را نيز تأليف كرد و سرانجام در سال 1325ش ، به دليل ناامنى منطقه آذربايجان ، عازم قم شد . پس از استقرار در قم ، ابتدا به تدريس تفسير قرآن در روزهاى تعطيل پرداخت ۵ و كم كم ، دروس ديگر ، از جمله شرح الأسفار الأربعة و... را به راه انداخت . حاصل تلاش ايشان در شهر قم ، دو اثر برجسته ، يعنى تفسير الميزان و اصول فلسفه و روش رئاليسم و تربيت شاگردان برجسته اى چون شهيد مطهّرى ، استاد محمّد تقى جعفرى و شهيد سيّد محمّد حسينى بهشتى است . علّامه ، پس از عمرى تلاش در راه تدريس و تأليف، عاقبت در 24 آبان 1360 در 79 سالگى دار فانى را وداع گفت .
1.گرچه اين كتاب از نظر حجم كوچك است ، اما با توجّه به وجاهت علمى و بزرگىِ مقام آية اللّه علامه طباطبايى ، معرّفى مختصرى از آن آورديم .
2.مرزبان وحى و خرد ، ص ۳۹ ـ ۴۴ (برگرفته از زندگى نامه خودنوشت علّامه طباطبايى) .
3.همان ، ص ۸۰ ـ ۸۱ .
4.مجموعه مقالات و پرسش و پاسخ ها ، ص ۳ .
5.مرزبان وحى و خرد ، ص ۸۲ ـ ۸۳ .