121
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

8 . قلائد الدُّرَر فى بيان آيات الأحكام بالأثر ، از شيخ احمد بن اسماعيل بن عبد النبى جزايرى (م 1151 ق) . ۱
9 . مجمع النورين فى هداية كافة الثقلين (موجود در 1156 ق) ، از مؤلّفى ناشناخته. تفسيرى است مأثور از ائمه عليهم السلام كه از الكافى و تفسير القمى گردآورى شده است. ۲
10 . كنز الدقائق و بحر الغرائب ، از ميرزا محمّد بن محمّد رضا مشهدى قمى (م 1125 ق). استاد وى ، در تقريظى بر اين كتاب مى گويد:
اين تفسير ، به آنچه از اهل بيت عليهم السلام وارد شده ، بسنده كرده و نظير نور الثقلين و به جهاتى از آن ، نيكوتر است. از جمله آن جهات است: ذكر اسانيد ، بيان ربط آيات و ذكر اعراب .گويى از نور الثقلين اقتباس نموده و زياداتى با آن ، همراه كرده است. ۳
وى آيات قرآن را با شرح مزجى: قرائت ، لغت ، نحو ، اِعراب و بلاغت ، ذكر كرده و سپس ، نقل اخبار را شروع مى كند و گاه ، سخنانى در مخالفت با آنچه در نور الثقلين است ، بر زبان مى آورد. ۴
اين كتاب ، با تحقيق آقاى حسين درگاهى ، توسّط انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى در چهارده مجلّد ، به سال 1369 ش ، و نيز با تحقيق آقاى مجتبى عراقى ، به همّت مؤسسة النشر الإسلامى به سال 1366 ش ، و همچنين توسّط خود وى در قم به سال 1370 ش ، به چاپ رسيده است.
11 . الجوهر الثمين فى تفسير القرآن المبين ، از سيّد عبد اللّه بن محمّد رضا شبّر (م 1242 ق). تفسيرى مزجى مانند الصافى است ، بدون مقدّمات و در دو مجلّد بزرگ. ۵

1.همان ، ج ۱۷ ، ص ۱۶۱ (ش۸۵۰).

2.همان ، ج ۲۰ ، ص ۴۷ (ش ۱۸۶۱) ؛ طبقات مفسران شيعه ، ج ۳ ، ص ۴۳۴.

3.الذريعة ، ج ۱۸ ، ص ۱۵۲ .

4.همان جا .

5.همان ، ج ۵ ، ص ۲۸۸ (ش ۱۳۴۵).


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
120

كتاب خانه آية اللّه مرعشى در سال 1370 ش ، به چاپ رسيده است.
3 . تفسيرالشيخ أحمد ، از احمد بن حسن حرّ عاملى ، معروف به «شيخنا» (م بعد از 1120 ق) . روش اين تفسير ، اخبارى است. ۱
4 . الأمان من النيران فى تفسير القرآن ، از ميرزا عبد اللّه بن عيسى افندى (م 1130 ق). اين كتاب ، بيشتر اخبار روايت شده از اهل بيت عليهم السلام در تفسير قرآن را در بردارد. ۲
5 . أنوار الهداية فى التفسير بالرواية ، از على بن حسين كربلايى (زنده در 1136 ق). اين كتاب ، در سه فصل ، ترتيب يافته است. فصل اوّل ، در تفسير آيه: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْاءِنسَـنَ وَ نَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِى نَفْسُهُ» .۳ فصل دوم ، در تفسير آيه «وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِى».۴ فصل سوم ، در بيان علوم دينى و نقل پاره اى از سخنان شيخ بهايى در اربعين وى. نسخه اى از اين كتاب در كتاب خانه آستان قدس رضوى در مشهد مقدّس ، موجود است. ۵
6 . مرآة الأنوار و مشكاة الأسرار ، از ملّا ابو الحسن بن محمّد طاهر عاملى غروى اصفهانى (م 1140 ق). مؤلّف ، از اجداد صاحب جواهر و خواهرزاده مير محمّد صالح خاتون آبادى است. او در اين كتاب ، تنها به آنچه در متون روايات آمده ، بسنده كرده و جز بخشى از مقدّمات آن به انجام نرسيده است كه آن هم در يك مجلّد ، به چاپ رسيده است. ۶
7 . صوافى الصافى بختيارى ، از يعقوب بن ابراهيم بختيارى (م 1147 ق). كتاب ، گزيده اى از الصافى فيض كاشانى در يك مجلّد بزرگ است. ۷

1.الذريعة ، ج ۴ ، ص ۲۵۹ (ش ۱۲۱۸).

2.همان ، ج ۲ ، ص ۳۴۳ (ش ۱۳۶۴).

3.ق ، آيه ۱۶.

4.انفال ، آيه ۲۴.

5.الذريعة ، ج ۲ ، ص ۴۴۶ (ش ۱۷۳۲) ؛ طبقات أعلام الشيعة ، ج ۶ ، ص ۵۴۷.

6.الذريعة ، ج ۲۰ ، ص ۲۶۴ (ش ۲۸۹۳).

7.همان ، ج ۱۵ ، ص ۹۵ (ش ۴۲۰) ؛ طبقات مفسران شيعه ، ج ۳ ، ص ۴۲۰.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66399
صفحه از 407
پرینت  ارسال به