165
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

11 . سبل الهداية فى علم الدراية ، از على بن خليل رازى تهرانى (1296 ق). ۱ اين كتاب به وسيله سيّد محمّد رضا حسينى جلالى مورد تحقيق قرار گرفته است. ۲
12 . منبع الأحكام ، از محمّد بن سليمان تنكابنى (م 1302 ق) . ارجوزه اى است در 78 بيت در قواعد علم درايه و شناخت حديث. ۳
13 . دراية الحديث ، از محمود بن على اصغر تبريزى (م 1310 ق). ۴

1 ـ 1 ـ 3 . اجازات الحديث

يكى ديگر از موضوعات مربوط به حديث ، «اجازه» است. اجازه ، يكى از طُرُق حمل حديث است ۵ كه در ميان دانشمندان دينى ، بخصوص محدّثان ، مرسوم بوده است. شيخ آقا بزرگ ، در تعريف اجازه مى گويد: «اجازه ، سخن اجازه دهنده و انشاى اذن او در روايت حديث از وى است». ۶
شخص اجازه گيرنده ، معمولاً كتاب هاى مورد اجازه و سلسله مشايخ روايت خود را نيز در متن اجازه ـ كه گاه كوتاه و گاه بلند و در حدّ يك كتاب است ـ ذكر مى كند تا اسناد حديث به معصوم عليه السلام برسد.
برخى از محقّقان معتقدند كه اجازه ، در صورتى مفيد و معتبر است كه شامل نقل احاديثى باشد كه درستى آنها نزد شيخ و استاد حديث ، تأييد شده است تا بدين وسيله ، يك نسخه خطّى حديث از نسلى به نسلى ، يا از سرزمينى به سرزمين ديگر و. . . به طور درست ، انتقال يابد ؛ و گرنه اجازه براى نقل حديث از كتاب هاى چاپ

1.همان ، ج ۱۰ ، ص ۱۳۵ و ج ۱۲ ، ص ۱۳۵.

2.دو فصل نامه علوم الحديث ، ش ۱۹.

3.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۲ ، ص ۸۱ (ش ۴۵۰۵) و ج ۱۶ ، ص ۱۱۲ (ش ۶۱۰۹) .

4.الذريعة ، ج ۸ ، ص ۵۶.

5.درايه الحديث ، ص ۱۳۴.

6.الذريعة ، ج ۱ ، ص ۱۳۱.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
164

دهلوى (م 1235 ق). ۱
5 . دراية الحديث ، از سيّد عبد اللّه بن محمّد رضا شبّر (م 1242 ق). شامل كلّياتى است در مباحث درايه و قواعد كلّى شناخت حديث كه به منزله مقدّمه اى بر جامع المعارف مؤلّف است. ۲
6 . الهداية المكية ، از ابوالحسن بن محمّد كاظم جاجَرمى (زنده در 1245 ق). ارجوزه اى عربى در درايه است كه مؤلّف ، به سال 1245ق ، در سفر حج ، آن را سروده است . ۳
7 . تعليقات على الهداية المكية ، از نصر اللّه بن ابوالحسن جاجَرمى (م بعد از 1258). شامل تعليقات مؤلّف بر ارجوزه پدرش در درايه است. ۴
8 . دراية الحديث ، از سيّد مهدى بن اسماعيل موسوى هروى خراسانى (م ح 1270 ق). ۵
9 . اصطلاحات المحدّثين ، از محمّد زمان بن كلبعلى خان جلاير كلاتى خراسانى (ساقى) (م 1286 ق) ۶ . ۷
10 . الفوائد الغروية فى علم الدراية و الرجال ، از ابو طالب بن ابى تراب حسينى قائنى (م 1293 ق). ۸

1.موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۴۹۷.

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۳ ، ص ۱۷۷ (ش ۴۹۸۲) و ص ۲۷۵ و ۸۶ (ش ۹۷۳۳).

3.موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۴۵.

4.الذريعة ، ج ۱۸ ، ص ۸۰.

5.همان ، ج ۸ ، ص ۵۶ .

6.وى ، عارفى سالك و از فرزندان حاكمان كلات در تهران بود كه نزد محمّد اسماعيل وجدى ازغدى درس خواند و در ۲۱ رجب ۱۲۸۶ درگذشت (الذريعة ، ج ۹ ، ص ۴۱۶).

7.همان ، ج۹ ، ص۴۱۹ .

8.همان ، ج ۱۰ ، ص ۹۲ (ش ۱۷۶) و ج ۱۶ ، ص ۳۵۱ .

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 65696
صفحه از 407
پرینت  ارسال به