است و در آن ، صدر المتألهين را سخت مورد انتقاد قرار داده است . ۱
شرح و حاشيه نويسى بر «كتاب من لايحضره الفقيه»
كتاب من لايحضره الفقيه ، تأليف ابو جعفر محمّد بن على موسى بن بابويه قمى ، معروف به شيخ صدوق (م 381 ق) ، دومين كتاب حديثى شيعه است كه تنها شامل احاديث فقهى و مورد توجّه دانشمندان و فقهاى شيعه بوده و هست . البته با وجود اهميّت بسيار كتاب من لايحضره الفقيه ، برخى از فقها كتاب هاى شيخ طوسى را بر آن ، ترجيح مى دهند.
در دو قرن دوازدهم و سيزدهم ، بر اين كتاب نيز شروح و حاشيه هايى چند ، نگارش يافته كه از آن جمله است:
1 . حاشيه بر [كتاب] من لايحضره الفقيه ، از [محمّد] مراد بن محمّد صادق كشميرى (م 1124 ق) ۲ . ۳
2 . حاشيه بر [كتاب] من لايحضره الفقيه ، از محمّد بن حسين خوانسارى (آقا جمال) (م 1125 ق) در جامع الرواة ، از آن به عنوان تعليقات ياد شده است . ۴
3 . حواشى بر [كتاب] من لايحضره الفقيه ، از عبد اللّه بن عيسى افندى (م 1130 ق). ۵
4 . من لايحضره النبيه فى شرح [كتاب] من لايحضره الفقيه ، از عبد اللّه بن صالح سماهيجى (م 1135 ق). ۶
1.همان ، ص ۲۲۴ (ش ۷۱۳۹ ، ۱۲۳۵۵ ، ۱۳۳۵۶).
2.وى نزد علّامه مجلسى ، شيخ حرّ عاملى و سيّد عبد الصمد بن عبد القادر بحرانى درس خواند و در سال ۱۰۸۶ ق ، از علّامه مجلسى اجازه روايت گرفت . وى كتابى در رجال نيز دارد (تلامذة العلّامة المجلسى ، ص ۱۲۵ ؛ نجوم السماء ، ص ۲۲۵).
3.الذريعة ، ج ۶ ، ص ۲۲۵.
4.همان ، ج ۶ ، ص ۲۲۴ (ش ۱۲۵۹)
5.همان ، ص ۲۲۳ (ش ۱۲۵۴) ؛ أعيان الشيعة ، ج۸ ، ص ۶۴.
6.أعيان الشيعة ، ج ۸ ، ص ۵۳ .
