195
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

الوافى را نظر متن و سند ، بررسى كرده است. به عنوان تقريرات نيز از آن ، ياد شده است. ۱
8 . الحاشية على الوافى ، از محمّد رضا بن محمّد مؤمن قمى (ق 13 ق). اين كتاب ، مختصر و به روش «قوله قوله» نوشته شده است. ۲

شرح «وسائل الشيعة»

تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة ، تأليف شيخ محمّد بن حسن حرّ عاملى و از جوامع حديثى معتبر و مورد اعتناى فقها و محدّثان شيعه است كه دو شرح زير بر آن نگاشته شده است:
1 . مجمع الأحكام فى معرفة مسائل الحلال و الحرام ، از محمّد بن على بن عبد النبى مقابلى بحرانى (م بعد از 1168 ق). شرح استدلالى مفصّلى بر كتاب وسائل الشيعة است. اين كتاب ، گويا تا كتاب صدم وسائل الشيعة را شرح كرده و در چهار مجلّد بزرگ ، انجام يافته است. ۳
2 . شرح على كتاب الطهارة و الصلاة من وسائل الشيعة ، از محمّد رضا (رضا) قزوينى (م بعد از 1136 ق). ۴

حاشيه بر «الصافى»

الصافى فى تفسير القرآن ، از تفاسير پُر ارزش روايى و نوشته ملّا محمّد محسن فيض

1.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۳۶۶ و ج ۱۴ ، ص ۱۶۵.

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۹ ، ص ۱۴۸ (ش ۳۳۷۴).

3.همان ، ج ۸ ، ص ۱۵۹ (ش ۲۹۸۲).

4.موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۲ ، ص ۳۷۰.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
194

3 . شرح الوافى ، از سيّد ابراهيم بن محمّد باقر رضوى (م بعد از 1168 ق) ۱ . ۲
4 . الحاشية على الوافى ، از سيّد عبد اللّه بن نور الدين جزايرى (م 1173 ق). ۳
5 . الحاشية على الوافى ، از محمّد باقر بن محمّد اكمل (وحيد بهبهانى) (م 1206 ق). ۴
6 . شرح طهارة الوافى ، از محمّد تقى بن محمّد رحيم تهرانى ايوانكيفى اصفهانى (م 1248 ق). ۵ اين كتاب تقريرات درس استاد مؤلّف ، بحر العلوم است. ۶
7 . شرح الوافى ، از سيّد محمّد جواد بن محمّد عاملى ، صاحب مفتاح الكرامة (ح 1160 ـ 1226 ق). ۷ اين شرح از افادات استاد مؤلّف ، بحر العلوم است و احاديث

1.وى ، فقيه ، اصولى و در حديث و تفسير ، متبحّر است ، نسبش به امام جواد عليه السلام مى رسد و نزد برادرش سيّد صدر الدين ، شارح وافيه ، درس خوانده و از او روايت مى كند. عبد النبى قزوينى ، از شاگردان اوست و سيّد شبَر بن محمّد مشعشعى جويزى نيز از او روايت مى كند. وى در سال ۱۱۶۸ ق ، زنده و در كرمانشاه بوده است (أعيان الشيعة ، ج ۲ ، ص ۲۰۴ ؛ ريحانة الأدب ، ج ۳ ، ص ۴۳۱ ؛ روضات الجنّات ، ج ۴ ، ص ۱۲۴ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۲ ، ص ۱۴).

2.الذريعة ، ج ۱۴ ، ص ۱۶۵.

3.أعيان الشيعة ، ج ۸ ، ص ۸۷.

4.الذريعة ، ج ۱۴ ، ص ۱۶۵ و ج ۶ ، ص ۲۲۹.

5.وى ، از فقيهان ، اصوليان و مجتهدان شيعه است كه در عراق ، نزد سيّد محسن بن حسن اعرجى ، محمّد باقر وحيد بهبهانى ، سيّد على بن محمّد على طباطبايى ، سيّد محمّد مهدى بحر العلوم و شيخ جعفر كاشف الغطاء ، درس خواند ، سپس به ايران بازگشت و در اصفهان ، ساكن شد و به تدريس پرداخت ، چنان كه نزديك چهارصد نفر از اهل علم در درس او حاضر مى شدند (أعيان الشيعة ، ج ۹ ، ص ۱۹۸ ؛ ريحانة الأدب ، ج ۳ ، ص ۴۰۳ ؛ روضات الجنّات ، ج ۲ ، ص ۱۲۳ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۵۴۷).

6.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۳۶۶.

7.وى كه از فقهاى معروف شيعه است ، در جبل عامل به دنيا آمد ، نزد سيّد ابوالحسن موسى بن حيدر شقرايى ، سيّد على بن محمّد على طباطبايى ، محمّد باقر بن محمّد اكمل ، سيّد محمّد مهدى بحر العلوم ، جعفر بن خضر جناجى و حسين بن نجف ، درس خواند و از آنان و نيز ميرزاى قمى ، اجازه روايت گرفت. عدّه بسيارى از وى علم آموخته و از او روايت مى كنند (أعيان الشيعة ، ج ۴ ، ص ۲۸۸ ؛ روضات الجنّات ، ج ۲ ، ص ۲۱۶ ؛ ريحانة الأدب ، ج ۳ ، ص ۳۹۶ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۳ ، ص ۵۶۰).

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 66346
صفحه از 407
پرینت  ارسال به