213
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

حسينى (ق 12 ق) ۱ . ۲ اين شرح ، با تحقيق آقاى على فرج در دفتر سوم ميراث حديث شيعه به چاپ رسيده است. ۳
46 . شرح الاحاديث المستصعبة ، از محمّد سعيد بن محمّد صالح مازندرانى بارفروشى (اشرف) (ق 12 ق). ۴

قرن سيزدهم

47 . رسالة فى حل حديث «من سهى فى السهو و لم يلتفت» ، از سيّد حسين بن مير ابراهيم (مير حسينا) قزوينى (1126 ـ 1208 ق) ۵ . ۶
48 . رسالة فى حلّ حديث «أنا أصغر من ربّى بسنتين (ستين)» ، از سيّد حسين بن مير ابراهيم قزوينى. ۷
49 . رسالة مجملة فى حلّ حديث «ما الحقيقة» ، از سيّد حسين بن مير ابراهيم قزوينى . حديث ، از كميل بن زياد ، نقل شده است. ۸
50 . شرح حديث التوحيد ، (التوحيد ظاهره فى باطنه و باطنه فى ظاهره . ظاهره موصوف لا يرى و باطنه موجود لا يخفى...) ، از محمّد بن على آل عبد الجبار قطيفى (م بعد از 1215 ق). اين حديث در معانى الأخبار از امام على عليه السلام نقل شده است. ۹

1.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۶۵.

2.وى ، از دانشمندان شيعه در قرن دوازدهم و اهل قزوين است. پدرش از علماى مشهور قزوينى و تا حدود ۱۱۵۰ ق، زنده بوده است. شرح دعاى جوشن صغير (حرز سليمانى) نيز از اوست. (ميراث حديث شيعه ، دفتر سوم ، ص ۱۶۱ ـ ۱۶۲ ؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه مجلس شوراى اسلامى ، ج ۳۵ ، ص ۳۷۵).

3.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۵ ، ص ۲۲۰ (ش ۱۸۳۳).

4.ميراث حديث شيعه ، دفتر سوم ، ص ۱۶۱ ـ ۱۸۲.

5.براى اطّلاع از شرح حال وى ، رك: رياض الجنة ، ج ۲ ، ص ۴۲۴ ـ ۴۲۸.

6.رياض الجنة ، ج ۲ ، ص ۴۲۵.

7.همان جا .

8.همان ، ص ۴۲۶.

9.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۱۹۴.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
212

41 . كاشف النكات فى شرح الكلمات ، از احمد بن ابى الحسن على بن ابراهيم (ق 12 ق). ۱ شرح صد جمله از سخنان كلمات گهربار امير مؤمنان با عباراتى روان و رساست . اين كتاب با تحقيق آقاى محمّد بركت ، در دفتر ميراث حديث شيعه به چاپ رسيده است . ۲
42 . شرح حديث نبوى ، از حاجى بابا فرزند محمّد صالح قزوينى (ق 12 ق) ۳ . ۴ اين رساله ، به كوشش آقاى محمّدرضا بندرچى در فصل نامه علوم حديث ، چاپ شده است. ۵
43 . شرح حديث «اتفق الجميع لا تمانع بينهم من جهة الرؤية» ، از صدر الدين محمّد بن محمّد صادق حسينى (ق 12 ق). ۶ اصل روايت در الكافى (باب رؤيت) درباره انكار ديدن خدا در دنيا و آخرت ، نقل شده است. ۷
44 . شرحُ حديثَىْ «لا أدرى أيُّهُم أعظم أجرا...» ، از صدر الدين محمّد بن محمّد صادق حسينى.شرح دو حديث الخصال شيخ صدوق است. ۸
45 . شرح حديث «أنا اللّه الذى لا الهَ الَا انا...». ۹ از محمّد مؤمن بن قوام الدين محمّد

1.وى ، در دوره شاه سلطان حسين صفوى (۱۱۰۵ ـ ۱۱۳۵ ق) مى زيسته است و كتاب كاشف النكات فى شرح الكلمات را به نام وى نوشته است (ميراث حديث شيعه ، دفتر ششم ، ص ۲۷۳).

2.ميراث حديث شيعه ، دفتر ششم ، ص۲۷۳ ـ ۳۵۶ .

3.وى ، مذاق اصولى ، حكمى و عرفانى دارد . ميرزا عبد اللّه افندى او را هم عصر خود دانسته و به فضل و دانش مى ستايد. ميرزا خليل قزوينى و شيخ بهايى ، از استادان او هستند. كتاب مشكول وى ، احاديثى ، از جمله شرح يك حديث نبوى را نيز در بردارد (الذريعة ، ج ۲۱ ، ص ۶۷ ؛ علوم حديث ، ش ۱۵ ، ص ۱۲۹).

4.الذريعة ، ج ۲۱ ، ص ۶۷.

5.«رساله حاجى بابا...» ، محمّد رضا بندرچى: علوم حديث ، ش ۱۵ ، ص ۱۲۹.

6.وى ، فقيه شيعى است كه نزد رضى الدين محمّد بن حسن قزوينى (م ۱۰۹۶ ق) درس خواند. تاريخ وفاتش معلوم نيست (طبقات أعلام الشيعة ، ج ۶ ، ص ۳۸۱ ؛ رياض ، ج ۵ ، ص ۱۷۲ ؛ موسوعة طبقات الفقهاء ، ج ۱۲ ، ص ۳۲۷).

7.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۷ ، ص ۱۷۳ (ش ۶۵۹۸).

8.همان ، ج ۱۸ ، ص ۲۵۳ (ش ۷۰۹۹).

9.الكافى ، ج ۱ ، ص ۲۱۳.

تعداد بازدید : 77704
صفحه از 407
پرینت  ارسال به