231
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

دعا كردن ، بدان در ساعت آخر روز جمعه مستحب است. دعاى سمات ، با اين عبارات آغاز مى شود: «اللّهم إنّى أسألك باسمك العظيم الأعظم الأعزّ الأجلّ الأكرم الذى إذا دعيت به على مغالق أبواب السماء للفتح بالرحمة انفتحت وإذا دعيت به على مضايق أبواب الأرض للفرج بالرحمة انفرجت وإذا دُعيت به على العسر لليسر تيسّرت و إذا دُعيت به على الأموات للنشور انتشرت و إذا دعيت به على كشف البأساء و الضرّاء انكشفت...». ۱
شيخ عباس قمى نيز در مفاتيح الجنان درباره آن مى گويد:
اين دعا از ادعيه مشهور است و بيشتر علماى سَلَف بر اين دعا مواظبت مى نموده اند و در مصباح شيخ طوسى ، جمال الأُسبوع سيّد بن طاووس و كتاب هاى كفعمى به سندهاى معتبر از محمّد بن عثمان عمرى ـ رضوان اللّه عليه ـ كه از نايبان [چهار گانه] حضرت صاحب الأمر عليه السلام است و از امام محمّد باقر و امام جعفر صادق عليهماالسلامروايت شده است و علّامه مجلسى ، آن را با شرح در بحار ، ذكر كرده است. ۲
شروحى كه بر اين دعا در قرن هاى دوازدهم و سيزدهم هجرى نوشته شده ، عبارت اند از:
1 . شرح دعاء السمات ، از سيّد محمّد جعفر طباطبايى شولستانى (بعد از 1113 ق). ۳
2 . شرح دعاء السمات ، از محمّد هاشم هروى خراسانى (م بعد از 1128 ق). ۴
3 . وسيلة النجاة فى شرح دعاء السمات ، از عبد الواسع بن علامى تونى (ق 12 ق). ۵
4 . كشف الحجاب للدعاء المستجاب ، از سيّد عبد اللّه بن محمّد رضا شبّر

1.البلد الأمين ، ص ۹۰.

2.مفاتيح الجنان ، ص ۱۱۹.

3.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۲۴۹.

4.همان ، ص ۲۵۱.

5.همان ، ص ۲۵۰ و ج ۲۵ ، ص ۹۰.


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
230

13 . شرح دعاء الصباح ، از جعفر بن حسينعلى لواسانى (حكيم الهى) (م 1298 ق). ۱
14 . شرح دعاء الصباح ، از احمد بن حسن يزدى (م 1310 ق). شرحى مختصر است. ۲
15 . شرح دعاء الصباح ، از سيّد على بن محمّد بن محمّد لكهنويى (تاج العلماء) (م 1312 ق). ۳
16 . مشكاة الأرواح (شرح دعاى صباح) ، از سيّد جعفر بن عبد اللّه حسينى (ق 13 ق). عمده مطالب آن از كتاب هاى فيض كاشانى ، شيخ احمد احسايى و گاه ميرداماد ، نقل شده است. ۴
17 . شرح دعاء الصباح ، از مصطفى بن محمّد خويى (ق 13 ق). اين كتاب ، بيشتر جنبه ادبى و عرفانى دارد. ۵
18 . مفتاح النجاح فى شرح دعاء الصباح ، از سيّد محمّد هادى بن احمد موسوى (ق 13 ق). شرح مزجى مفصّلى است. ۶

شرح دعاى سمات

دعاى سمات ، به دعاى «شبّور» نيز معروف است. شيخ كفعمى ، آن را نقل كرده و مى گويد:

1.همان ، ص ۲۵۳.

2.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۷ ، ص ۹ (ش ۲۴۰۷).

3.الذريعة ، ج ۱۳ ، ص ۲۵۴.

4.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ج ۱۵ ، ص ۴۵۴ (ش ۱۴۸۲۱).

5.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۲۱ ، ص ۱۰۸ (ش ۸۱۰۴) ؛ فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آستان قدس رضوى ، ج ۱۵ ، ص ۳۰۹ (ش ۱۵۹۴۱).

6.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۶ ، ص ۵۷ (ش ۲۰۴۷).

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 65713
صفحه از 407
پرینت  ارسال به