263
تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري

25 . البلغة الصافية و التحفة الوافية ، از عبد اللّه بن صالح سماهيجى. كتاب ، در احوال رجال است. مؤلّف ، تكميل اين اثر را از خداى متعال ، مسئلت كرده است. ۱
26 . الحاشية على تلخيص الأقوال (الرجال الوسيط استرآبادى) ، از عبد اللّه بن صالح سماهيجى . شيخ آقا بزرگ مى گويد كه آن را به خطّ شيخ عبد اللّه بر نسخه اى از تلخيص الأقوال ديده است. ۲
27 . تنقيح المقال فى خلاصة الرجال ، از على بن حسين كربلايى (زنده در 1136 ق). ۳
28 . تنزيه القمّيين ، از ابو الحسن بن محمّد طاهر فتونى (م 1138 ق). كتاب ، درباره راويان قمى بحث كرده و آنها را از نسبت جبر و تشبيه ، مبرّا دانسته است و فهرستى از راويان مورد اعتماد اشعرى قم و ديگر راويان معتبر اين شهر را با شرح حال مختصرى معرّفى كرده است. اين كتاب يك مقدّمه ، دو فصل و يك خاتمه دارد و در سال 1328 ق ، در چاپ خانه تابش قم ، منتشر شده و مجددا با تحقيق آقاى محمّد تقى جواهرى در سال 1418 ق در مجلّه تراثنا چاپ گرديده است. ۴
29 . رجال السيّد محمّد اشرف ، از محمّد اشرف بن عبد الحسيب عاملى (م 1145 ق). ۵
30 . شرح مشيخة التهذيب ، از محمّد اشرف بن عبد الحسيب عاملى. ظاهرا اين شرح با كتاب رجال مؤلّف ، يكى نيست ؛ چه ، صاحب الذريعة مى گويد:
رجال السيّد... له شرح مشيخة.... ۶

1.همان ، ج ۳ ، ص ۱۴۷ (ش ۵۰۶).

2.همان ، ج ۶ ، ص ۴۸ (ش ۲۳۵).

3.ميراث حديث شيعه ، دفتر نهم ، ص ۳۰۸.

4.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۴ ، ص ۲۴۰ (ش ۵۴۵۹) ؛ تراثنا ، ش ۵۲ ، ص ۱۶۳ ـ ۲۴۲ ؛ معجم المطبوعات العربية فى ايران ، ص ۲۸۹.

5.الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۹۶.

6.همان جا .


تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
262

دانشمندان اهل سنّت) بيان كرده است. پايه مطالب كتاب ، بيشتر بر اساس تحقيقات مؤلّف بنا شده و يادداشت هايى است كه در سفرهاى بسيار و با مطالعه كتاب ها گِرد آورده است. هر بخش اين كتاب ، پنج مجلّد است و در مجموع ، شامل ده مجلّد مى شود ، ولى متأسّفانه ، جز پنج مجلّد (سه مجلّد از شيعه و دو مجلّد از اهل سنّت) در دست نيست. ۱ اين كتاب با تحقيق سيّد احمد حسينى با ضميمه بخش القاب ، در هفت مجلّد ، به چاپ رسيده است.
21 . تعليقه بر أمل الآمل ، از عبداللّه بن عيسى افندى . اين اثر با تحقيق سيّد احمد حسينى ، توسط انتشارات كتاب خانه آية اللّه مرعشى در سال 1410ق ، چاپ شده است .
22 . رجال المولى محمّد زمان بن كلبعلى (م 1131 ق). اين اثر ، شرحى بر بخش اوّل الكافى (الاُصول) است و در ضمن شروح اصول الكافى معرّفى شد. ۲
23 . إرشاد الذهن النبيه فى شرح أسانيد [كتاب] من لايحضره الفقيه ، از عبد اللّه بن صالح سماهيجى (م 1135 ق). با عنوان إرتياد الذهن النبيه نيز از آن ياد شده است. شيخ آقا بزرگ مى گويد: ارتياد الذهن النبيه تصحيف است و إرشاد الذهن النبيه ، صحيح است. چنان كه مؤلّف در اجازه خود براى ناصر جارودى ، اين نام را آورده است. ۳
24 . تحفة الرجال و زبدة المقال ، از عبد اللّه بن صالح سماهيجى كه ارجوزه اى است در يكهزار بيت (سطر) در احوال راويانى كه شناختن آنها احتياج به كاوش دارد. مبناى آن ، آراى شيخ سليمان بن عبد اللّه ماحوزى است. ۴ شيخ آقا بزرگ ، از اين اثر با عنوان أرجوزة فى الرجال و رجال شيخ عبد اللّه ياد مى كند. ۵

1.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۱۰ ، ص ۱۵۸ ـ ۱۸۷ (ش ۳۸۰۴ ـ ۳۸۰۶).

2.الذريعة ، ج ۱۰ ، ص ۱۱۷.

3.أعيان الشيعة ، ج ۸ ، ص ۵۳ ؛ الذريعة ، ج ۱ ، ص ۵۱۴ و ج ۱ ، ص ۴۳۷ ـ ۴۳۸.

4.فهرست نسخ خطّى كتاب خانه آية اللّه مرعشى ، ج ۸ ، ص ۳۳۹ (ش ۵۶۶۰).

5.الذريعة ، ج ۱ ، ص ۴۷۴ و ج ۱۰ ، ص ۱۲۸.

  • نام منبع :
    تاريخ حديث شيعه در سده هاي دوازدهم و سيزدهم هجري
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 78015
صفحه از 407
پرینت  ارسال به